Δευτέρα, Ιανουαρίου 30, 2006

Ευθανασία ή ανθρωποκτονία;

Στο κακουργοδικείο παραπέμφθηκαν ιατρός και νοσοκόμα, ως ένοχοι ενεργητικής ευθανασίας, για την χορήγηση δηλητηριώδους ουσίας (κάλιο) σε καρκινοπαθή ασθενή που βρισκόταν στο τελευταίο στάδιο της ασθένειας.
Στην απαγγελία της κατηγορίας, ο ανακριτής επεσήμανε ότι "κατά τη γνώμη μεγάλου μέρους του νοσηλευτικού προσωπικού του νοσοκομείου, η επαγγελματική κρίση τόσο της ιατρού όσο και της νοσοκόμας είχαν στρεβλωθεί λόγω συναισθηματικών δεσμών με την ασθενή".
Η ασθενής, που βρισκόταν στο τελικό στάδιο της αρρώστιας, κατά την εισαγωγή της στο νοσοκομείο ζήτησε την συγκεκριμένη ιατρό ως θεράποντα καθώς τις δύο γυναίκες συνέδεαν οικογενειακοί και φιλικοί δεσμοί. Όταν την νύχτα της 23ης Αυγούστου 2003 η ασθενής έπεσε σε κώμα, η ιατρός βλέποντας την ταχεία επιδείνωση της υγείας της, χωρίς συνεννόηση με την οικογένεια της ασθενούς, έδωσε εντολή στην νοσηλεύτρια βάρδιας να αυξήσει τη δόση της μορφίνης και στη συνέχεια να χορηγήσει ορό καλίου. Η νοσοκόμα χορήγησε άμεσα τη μορφίνη και στη συνέχεια, αναμένοντας μάταια να έρθει η γιατρός, βρέθηκε μόνη της να πρέπει να χορηγήσει τη θανάσιμη δόση καλίου. Τη στιγμή αυτή η νοσοκόμα ήταν πεπεισμένη, ότι η οικογένεια ήταν ενήμερη για την επιλογή να παρασχεθεί βοήθεια στην άρρωστη να πεθάνει.
Η υπόθεση δεν θα έφτανε ποτέ ενώπιον των δικαστικών αρχών, αφού οι συγγενείς της ασθενούς αναγνώρισαν ότι η ιατρός τους απάλλαξε από ένα τεράστιο βάρος και ότι δεν είχε άλλη επιλογή, μπροστά στο μαρτύριο που περνούσε η συγγενής τους. Οι κακές σχέσεις όμως μεταξύ μεγάλου μέρους του νοσηλευτικού προσωπικού και της ιατρού, οδήγησαν ένα ανώτερο στέλεχος και μια νοσοκόμα να αναφέρουν το περιστατικό στον Διευθυντή του Νοσοκομείου. Η ιατρός παραδέχθηκε ότι ενήργησε την ευθανασία χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την οικογένεια και χαρακτήρισε την περίπτωση της συγκεκριμένης ευθανασίας ως "τελούμενη υπό εξαιρετικές συνθήκες".
Η εξέταση του ιατρικού φακέλου επιβεβαίωσε ότι η κατάσταση της ασθενούς ήταν χωρίς ελπίδα. Η αυτοψία κατέδειξε ότι κι αν ακόμη εξέλειπε η ένεση καλίου, οι προγνώσεις ήταν σε κάθε περίπτωση εξαιρετικά δυσοίωνες και βραχύβιες.

Η είδηση προέρχεται από την γαλλική εφημερίδα: http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0,36-730053,0.html

και η μετάφραση από τα γαλλικά βρέθηκε στην ιστοσελίδα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής:
http://www.bioethics.gr/document.php?category_id=58&document_id=345

Θα δούμε αν το γαλλικό δικαστήριο θα κάνει την υπέρβαση και θα αναγνωρίσει κάποιας μορφής δικαίωμα στην ευθανασία. Φυσικά το στοιχείο ότι δεν υπήρχε κάποιας μορφής συγκατάθεση είναι εξαιρετικά επιβαρυντικό. Και καλά κάνει.

6 σχόλια:

Αθήναιος είπε...

Συγγνώμη αλλά τα δικαστήρια κρίνουν αν κάποιος έπραξε όσα του καταλογίζει το κατηγορητήριο κ υπο ποιες συνθήκες. Πρέπει να αναμένουμε τα δικαστήρια να κάνουν τις υπερβάσεις ή τις κοινωνίες που " γεννούν" τους νόμους;

Εξάλλου ποιος έλεγε (ο Μοντεσκιέ νομίζω αλλά δεν παίρνω όρκο) ότι ο καλυτερος τρόπος να καταργήσεις έναν κακό νόμο είναι να τον εφαρμόσεις πιστά.

e-Lawyer είπε...

Κι όμως, υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα δικαστικής διάπλασης του δικαίου, ακόμη και του συνταγματικού δικαίου. Σε αρκετές περιπτώσεις, δικαιώματα που σήμερα κατοχυρώνονται ρητά από το Σύνταγμα προέκυψαν από την νομολογία των δικαστηρίων. Ένα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το δικαίωμα του πληροφοριακού αυτοκαθορισμού (η συνταγματική βάση της προστασίας προσωπικών δεδομένων) που διακήρυξε το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η αρχή της αναλογικότητας της κρατικής δράσης (γαλλική δικαιοσύνη), σύμφωνα με την οποία κάθε κρατικό μέτρο για να είναι επιτρεπτό πρέπει να είναι κατάλληλο, πρόσφορο και αναγκαίο (στάθμιση κόστους-οφέλους) σε σχέση με τα συμφέροντα που θίγει η θέσπισή του. Στα καθ'ημάς, το Συμβούλιο της Επικρατείας (και συγκεκριμένα το Ε΄ Τμήμα) διέπλασε νομολογιακά την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, έναν σύνθετο νομικό κανόνα βάσει του οποίου κρίνεται αν η κατασκευή ενός μεγάλου έργου βρίσκεται σε συμβατότητα με την προστασία του περιβάλλοντος. Ο συνταγματικός (ή και ο κοινός) νομοθέτης έρχεται σε πολλές φορές μ ε τ ά τον δικαστή, να αναγάγει σε ρητό κανόνα γενικής εφαρμογής μία αρχή που διατυπώθηκε ως τρόπος θεμελίωσης μιας ad hoc κρίσης.
Το ζήτημα της ευθανασίας συνδέεται με το πως ερμηνεύεται η συνταγματική έννοια της "προστασίας της ανθρώπινης αξίας". Αν στην προστασία αυτή ένας δικαστής εντάξει σε μια οριακή περίπτωση ακόμη και το δικαίωμα του αξιοπρεπούς θανάτου, τότε ενδεχομένως να κρίνει αντισυνταγματική την επιβολή ποινής στον δράστη, αφού η ποινική διάταξη που τυποποιεί την ανθρωποκτονία βρίσκεται σε διάταξη κατώτερης τυπικής ισχύος. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει τόσο χοντρικά όσο το λέω, καθώς θα πρέπει να πληρούνται πάρα πολλές προϋποθέσεις, αποδείξεις συγκατάθεσης, εγγυήσεις, ακόμη και κάποια μορφή εθιμικής πρακτικής για να γυρίσει η "ζυγαριά" υπέρ του δράστη και να αθωωθεί.

Αθήναιος είπε...

Σωστά όμως τα παραδείγματα που μου φέρατε δεν νομίζω πως συγκρίνονται με το ζήτημα της ευθανασίας το οποίο είναι πιο πολύπλοκο από το ζήτημα του πληροφοριακού καθορισμού για παράδειγμα αν όχι νομικώς, τουλάχιστον στο βαθμό που εμπλέκεται με μια σειρά από ζητήματα όπως θρησκευτικές κ φιλοσοφικές πεποιθήσεις, ιατρική δεοντολογία κλπ.

Βέβαια, συνήθως οι συζητήσεις αυτές ξεκινούν στις αίθουσες των δικαστηριών αλλά οι λύσεις πρέπει να δίνονται στα κοινοβουλια όχι στα δικαστήρια.

e-Lawyer είπε...

Συμφωνώ, το θέμα είναι σαφώς πιο πολύπλοκο και σοβαρό, αφού συνδέεται με την ίδια την απόφαση για ζωή ή θάνατο.
Οι συζητήσεις αυτές ανοίγουν στα δικαστήρια και συνήθως (μετά από μία "στάση" στα νομικά περιοδικά που εμείς τα γράφουμε-εμείς τα διαβάζουμε) πάνε κατευθείαν στο κοινοβούλιο. Κάπου πρέπει να μπει και η κοινωνία των πολιτών όμως. Αυτό είναι το θέμα.

Αθήναιος είπε...

Χαίρομαι που θέτετε το θέμα της κοινωνίας των πολιτών. Δεν έχω καμια σχέση με αυτά κ όμως θεωρώ υποχρέωσή μου να ενημερώνομαι κ να αναλαμβάνω τις ευθύνες μου με το να διαμορφώνω άποψη για τα θέματα αυτά όπως είναι υποχρέωση μου να γνωρίζω τους νόμους.

Με γεια το νέο λουκ. Είναι πιο reader friedly κατά τα άλλα είμαι σίγουρος πως θα το σουλουπώσετε.

Ανώνυμος είπε...

Έχει πολύ ενδιαφέρον πράγματι να δούμε τι θα αποφανθεί το Γαλλικό Δικαστήριο.Αλλά το κρίσιμο θέμα είναι πιστεύω όχι το να βρει το Γαλλικό δικαστήριο μια νομική φόρμουλα σαν αυτή που περιέγραψες (επικράτηση της συνταγματικής επιταγής έναντι του τυπικού νόμου) αλλά κατά πόσο υπάρχει βούληση να νομιμοποιηθεί η ευθανασία με όλους τους κινδύνους που εγκυμονεί αυτό.Εδώ θα ήταν μια περίπτωση ανθρωποκτονίας με συναίνεση , όπως πολύ καλά ξέρεις, αν και η συναίνεση δεν αποδεικνύεται στην προκειμένη περίπτωση και γενικά σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι δυσχερής η απόδειξη.
Το blog είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και το διαβάζω τακτικά.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...