Σάββατο, Ιανουαρίου 27, 2007

Οι κάμερες ως τοτέμ

Η προσταστία των προσωπικών δεδομένων τον τελευταίο καιρό βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας λόγω των καταλόγων προσώπων που έχουν αποφύγει τη στράτευση με παράνομα μέσα και λόγω της εμμονής του υπουργείου δημόσιας τάξης να παραμείνουν οι κάμερες C4I παρά τους περιορισμούς που έχει θέσει η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Ας δούμε αυτό το δεύτερο θέμα με αντικειμενικότητα. Το Υπουργείο επιμένει να παραμείνει ενεργό ένα μέτρο που αυτή τη στιγμή λειτουργεί για τη διαχείριση της κυκλοφορίας και επιμένει να επεκταθεί και ο νόμιμος σκοπός της επεξεργασίας εικόνων και για σκοπούς αντεγκληματικής πολιτικής.

Πρώτα απ' όλα, αυτό το σύστημα εγκαταστάθηκε το 2004, για τη διενέργεια τότε των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών. Νόμιμος λογος επεξεργασίας ειδικά για τη διάρκεια των αγώνων: ασφάλεια προσώπων και διαχείριση κυκλοφορίας. Μετά το πέρας των αγώνων ζητήθηκε από την Αρχή να παραταθεί η λειτουργία του συστήματος. Η Αρχή αποφάσισε την παράταση για άλλο ένα έτος, αλλά μόνο για τη διαχείριση της κυκλοφορίας, αφού πλέον εξέλιπε ο λόγος αυξημένης ασφάλειας που υφίστατο κατά την διάρκεια των ολυμπιακών. Είπε επίσης να αποσυρθεί ένας αριθμός καμερών που δεν εξυπηρετούσαν τη διαχείριση της κυκλοφορίας (κάμερες που βλέπουν σε πάρκα και κατοικίες) και βεβαίως να μη συλλέγεται ήχος και τα δεδομένα να καταστρέφονται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μετά τη λήψη τους.

Στην πραγματικότητα, η αυτοματοποιημένη διαχείριση κυκλοφορίας μέσω υπολογιστικών συστημάτων που ρυθμίζουν την κυκλόφορία μετά από επεξεργασία εικόνας δεν απαιτεί καθόλου αποθήκευση εικόνας, παρά μόνον ίσως για στατιστικούς λόγους. Η επεξεργασία είναι στιγμιαία και δεν συντρέχει κανένας λόγος για δημιουργία αρχείου διατήρησης των εικόνων εβδομάδες μετά την συλλογή τους.

Μετά την εκπνοή της προθεσμίας το Υπουργείο επανέρχεται και ζητά και πάλι την επέκταση του σκοπού επεξεργασίας και για ζητήματα ασφάλειας. Η Αρχή απορρίπτει το αίτημα και το Υπουργείο προσβάλλει την απόφαση της Αρχής στο ΣτΕ. Το ΣτΕ εκδίδει προσωρινή απόφαση για αναστολή της λειτουργίας των καμερών μέχρι την εκδοση της τελικής απόφασής του.

Ενδιαμέσως, το Ελεγκτικό Συνέδριο αποφαίνεται ότι οι όροι της σύμβασης για τις κάμερες είναι παράνομοι και ότι το έργο δεν πρέπει να παραληφθεί από το Ελληνικό Δημόσιο. Πηγές αναφέρουν ότι οι κάμερες ποτέ δεν λειτούργησαν. Ωστόσο, στο youtube κυκλοφορούν εικόνες που είχαν συλλεχθεί ήδη από το 2004!

Η θεσμική και επιστημονική αντιμετώπιση του θέματος προϋποθέτει ψύχραιμη προσέγγιση και χρήση στοιχείων.

Σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης (γνωστή απο το δίκαιο της προστασίας του περιβάλλοντος) κάθε μέτρο που μπορεί να έχει επιπτώσεις σε θεμελιώδη δικαιώματα θα πρέπει να εξετάζεται εις βάθος και αφού ληφθούν υπόψη συγκεκριμένες επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν την αναγκαιότητα ενός μέτρου, αλλά και τη μη δημιουργία μη αναστρέψιμων καταστάσεων για το διακυβευόμενο ατομικό δικαίωμα στο μέλλον.


Οι κάμερες χρησιμοποιούνται εδώ και 2,5 χρόνια για την ρύθμιση της κυκλοφορίας. Έχει παρέλθει ήδη ικανό χρονικό διάστημα για μια πρώτη αποτίμηση. Ήταν τόσο αποτελεσματικές σε σχέση με τον σκοπό για τον οποίο εγκαταστάθηκαν; Έχει γίνει μια αντικειμενική συγκοινωνιολογική μελέτη με το follow up για να ελέγξουμε αν όντως απέδωσαν και σε σχέση κόστους-οφέλους;

Και προσοχή: άλλο αποτελεσματικότητα κι άλλο αναγκαιότητα.

Η αναγκαιότητα συνδέεται με το αν είναι το μόνο μέτρο με το οποίο μπορεί να επιτευχθεί το συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αν π.χ. υπάρχει ένα ηπιότερο για τα ατομικά δικαιώματα μέτρο (π.χ. περισσότεροι τροχονόμοι, συντήρηση φαναριών, αρτιότερες συγκοινωνιακές υποδομές) τότε εκλίπει το στοιχείο της αναγκαιότητας.

Αυτές οι σταθμίσεις δεν έχουν γίνει. Οι κάμερες προβάλλονται ως το σημερινό τοτέμ γενικής χρήσης: όχι μόνο διαχείριση κυκλοφορίας. Χρήση των δεδομένων και για σκοπούς αντεγκληματικής πολιτικής. Με ποια έρευνα; Εμφανίστηκαν πουθενά συγκριτικά στοιχεία από άλλες χώρες που να παρουσιάζουν μείωση της εγκληματικότητας με τη χρήση καμερών; Το μόνο που γνωρίζω είναι καταδίκες χωρών (κυρίως του Ηνωμένου Βασιλείου) από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για κατάχρηση των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται από δημόσιες κάμερες.

Σύμφωνα με έρευνα του βρετανικού υπουργείου η παρουσία καμερών ούτε κάνει τους πολίτες να αισθάνονται πιο ασφαλείς, αλλά ούτε και προσέθεσαν στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας.

Η αναποτελεσματικότητα της αστυνομίας υποκρύπτεται πίσω από το τοτέμ μιας τεχνολογίας που και ο τελευταίος τρομοκράτης μπορεί να ξεφτυλίσει με απλά μέσα. Η τεχνολογία που λειτουργεί ως το ταμπού των ημιμαθών. Αντίστοιχα και με τα βιομετρικά δεδομένα που κάθε μέρα αποδεικνύεται ότι δεν είναι και τόσο υψηλής αξιοπιστίας όσο προβάλλονται από τις διωκτικές αρχές.

Και μέσα σε όλα αυτά η τραγική νομική ημιμάθεια όσων ζητούν την κατάργηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η λειτουργία της οποία αποτελεί διεθνή δέσμευση της χώρας ενώπιον του Συμβουλίου της Ευρώπης (Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο του 2001 στη Σύμβαση 108) αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 95/46/ΕΚ). Ακούστηκε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της συνταγματικής κατωχύρωσης της Αρχής και των αρμοδιοτήτων της. Ποιος θα "υπερασπιστεί το Σύνταγμα" μετά έναντι των κοινοτικών και διεθνών οργάνων;

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Σύμφωνοι, οι «καταλήψεις» είναι παράνομες. Όμως μεγάλο μέρος της κοινωνικής προόδου έχει έρθει από επαναστάσεις, και οι επαναστάσεις είναι πάντα παράνομες. Αφού λοιπόν ο σύλλογός μου αποφάσισε να κάνει μια τέτοια μικρή επανάσταση, δεν έχω την ηθική υποχρέωση να σεβαστώ την απόφασή του;

Πρέπει να διαλέξουμε:

Ή θα κάνουμε επανάσταση
Ή θα κάνουμε δημοκρατικές και νόμιμες διαδικασίες
Επανάσταση και δημοκρατία δύσκολα συμβαδίζουν. Αυτά τα πράγματα είναι αστεία. Επανάσταση σημαίνει βία. Μπαίνουμε στο πανεπιστήμιο με το έτσι θέλω και δεν αφήνουμε κανένα να μπει μέσα. Δεν χρειάζεται να είμαστε πλειοψηφία για να το κάνουμε αυτό - μόνο να είμαστε αρκετά άτομα. Μαζεύονται πέντε ικανοί αρχηγοί και λένε «παιδιά εμείς θα μπούμε μέσα και δεν θα το κουνήσουμε. Ποιος θα έρθει μαζί μας;» Και όποιος θέλει πάει μαζί τους. Όποιος δεν θέλει δεν πάει. Χωρίς δημοκρατίες και άλλες ασυμβίβαστες μπαρούφες.

Αν δηλαδή γινόταν μια κατάληψη (άνευ εισαγωγικών), θα ήσουν υπέρ; Παρόλο που θα ήταν παράνομη, βίαιη, και αντιδημοκρατική;

Οι επαναστάσεις, ακόμα κι όταν είναι αναίμακτες, έχουν πάντα άσχημα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. Εντούτοις βοηθούν την κοινωνία να προοδεύσει. Οι επαναστάσεις δεν μπορούν να είναι νόμιμες, ούτε έχει νόημα ο όρος. Οι επαναστάσεις απλά συμβαίνουν, και είναι δύσκολο να μπουν σε ηθικό καλούπι.

Αν γινόταν μαζική κατάληψη και συμφωνούσα με τα αιτήματα, και κατά τη γνώμη μου τα αιτήματα ήταν τόσο σοβαρά ώστε να δικαιολογείται να προβώ σε βίαιες και παράνομες πράξεις, τότε θα σκεφτόμουν σοβαρά το ενδεχόμενο να συμμετάσχω στην κατάληψη. Όχι όμως χωρίς να σκεφτώ τις συνέπειες. Έργα με προθεσμίες θα σταματούσαν. Πολλοί εργαζόμενοι συνάνθρωποί μας θα έμεναν απλήρωτοι. Τελοιόφοιτοι θα καθυστερούσαν κατά ένα χρόνο τα μεταπτυχιακά τους. Φοιτητές με οικονομικές δυσκολίες θα έβλεπαν τα σκούρα. Τελικά όμως οι αρμόδιοι θα αναγκάζονταν να πάρουν σοβαρά τα πράγματα.

Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρότεινα εναλλακτικά μια κατάληψη της Πλατείας Συντάγματος. Να κατασκηνώναμε δηλαδή εκεί και να μην φεύγαμε, χωρίς όμως να παρεμποδίζουμε την κίνηση στους δρόμους ή στο μετρό. Με αυτό τον τρόπο, και δεν θα καταπατούσαμε τα δικαιώματα των συνανθρώπων μας (εκτός μόνο ότι θα βλάπταμε την αισθητική της πλατείας), και η διαμαρτυρία μας θα γινόταν πιο αισθητή. Δυστυχώς όμως αμφιβάλλω αν μια τέτοια μορφή διαμαρτυρίας θα ήταν εφικτή.

Γιατί δεν θα ήταν εφικτή;

Δεν θέλω να το συζητήσω, γιατί έχουμε ξεφύγει από το θέμα. Οι κοινωνικές επαναστάσεις είναι σοβαρά πράγματα. Το θέμα μας εδώ είναι οι «καταλήψεις».

Ας αφήσουμε τα εισαγωγικά κατά μέρος, και ας πούμε τα πράγματα με τ' όνομά τους. Ο σύλλογός μου αποφάσισε αποχή από τα μαθήματα (πράγμα που είναι νόμιμο). Δεν πρέπει να σεβαστώ αυτή την απόφαση; Όταν η ΓΣΕΕ αποφασίζει απεργία, δεν είναι υποχρεωμένοι οι εργαζόμενοι να απεργήσουν;

Όχι! Κανείς δεν είναι ποτέ υποχρεωμένος να απεργήσει. Καθένας είναι ελεύθερος (σύμφωνα με το νόμο και την ηθική) να αποφασίσει αν θα πάει στη δουλειά του ή όχι. Στην πράξη βέβαια όλοι απεργούν, γιατί οι τυχόν απεργοσπάστες κινδυνεύουν είτε να φάνε ξύλο είτε να στιγματιστούν από τους συναδέλφους τους. Αυτό όμως είναι άλλο πράγμα: είναι βία.

Αν αυτό που σας ανησυχεί είναι μήπως φάτε ξύλο ή μήπως στιγματιστείτε από τους συμφοιτητές σας, αυτό είναι άλλο πράγμα. Ηθική υποχρέωση να σεβαστείτε την αποχή δεν έχετε.

Αντί να μπούμε σε όλη αυτή τη διαδικασία μποϋκοταρίσματος της «κατάληψης», γιατί δεν έρχονται οι διαφωνούντες στη συνέλευση να ψηφίσουν, για να λήξει εκεί το θέμα;

Το γιατί οι διαφωνούντες δεν το κάνουν, αν πράγματι δεν το κάνουν, δεν το γνωρίζω. Μπορώ να σας πω όμως γιατί δεν θα το έκανα εγώ.

Δεν θα ήμουν διατεθειμμένος να δεχτώ απόφαση για «κατάληψη», ανεξαρτήτως του αποτελέσματος της ψηφοφορίας. Έχω το νόμιμο και ηθικό δικαίωμα να πάω στο μάθημα και καμιά πλειοψηφία δεν μπορεί να μου το στερήσει. Αν λοιπόν ψήφιζα Α, η πλειοψηφία ψήφιζε Β, και μετά δεν αποδεχόμουν την απόφαση, θα μπορούσε δικαίως κάποιος να με κατηγορήσει για υποκρισία· από τη μια ψηφίζω, που σημαίνει πως αναγνωρίζω την εγκυρότητα της ψηφοφορίας, και από την άλλη δεν αποδέχομαι το αποτέλεσμα.

e-Lawyer είπε...

Είσαι τόσο απολαυστικά εκτός θέματος που συμπυκνώνεις το σύνολο του ασυντέλεστου που εκπροσωπείς.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...