Πέμπτη, Φεβρουαρίου 28, 2008

"Σφήνα" στην Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα οι διατάξεις για τα blogs

Το έργο επαναλαμβάνεται αυτούσιο: ενώ πάμε να ενσωματώσουμε στην ελληνική νομοθεσία μια Διεθνή Σύμβαση, προσθέτουμε και ένα κεφάλαιο "σφήνα" με θέματα που δεν προβλέπονται από τη Σύμβαση, επειδή "αυτά τα θέλει ο κόσμος".

Θυμίζω ότι στα τέλη Δεκεμβρίου, κατά την ενσωμάτωση του πρωτοκόλλου της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ως όγδοο κεφάλαιο μπήκε ένα σετ διατάξεων που καταργεί περίπου τον μισό νόμο για την προστασία προσωπικών δεδομένων (ανακοίνωση ποινικών δεδομένων από εισαγγελέα, εκτοπισμός της αρμοδιότητας της Αρχής από τη δικαιοσύνη και την αστυνομία, λειτουργία καμερών με εισαγγελική διάταξη). Τα είχαμε σχολιάσει τότε αυτά, εδώ. Στην αιτιολογική έκθεση είχαμε διαβάσει μάλιστα το καταπληκτικό: ότι πρέπει να γίνει πιο εύκολη η δουλειά της ανάκρισης σε περιπτώσεις αδικημάτων "που συγκινούν την κοινή γνώμη" (χωρίς περιττά εμπόδια, όπως τα ατομικά δικαιώματα των διωκόμενων). Έτσι, απλά. Γιατι η κοινή γνώμη, θέλει να ξέρει.

Σήμερα έχουμε την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία αναφέρεται στην ενσωμάτωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Η ανακοίνωση, αφού αναφέρει μερικά βασικά σημεία της ενσωμάτωσης, συνεχίζει:

Με τις ρυθμίσεις του σχεδίου αυτού σε συνδυασμό με εκείνου για το απόρρητο των επικοινωνιών, που ταυτόχρονα προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης, θα διασφαλισθεί κατά τον καλλίτερο δυνατό τρόπο κάθε πολίτης από αδικήματα και επιθέσεις στην προσωπικότητά του, που γίνονται μέσω των σύγχρονων ηλεκτρονικών συστημάτων.
Τα ζητήματα προστασίας της προσωπικότητας (προφανώς από εξύβριση, δυσφήμηση, συκοφαντική δυσφήμηση) δεν περιλαμβάνονται στην Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα.

Όπως μπορείτε να διαβάσετε και στο κείμενό της, η Σύμβαση που υπογράψαμε το 2001, αλλά ως πρωτοπόροι του κυβερνοχώρου ενσωματώνουμε το 2008, δηλαδή μετά την Αλβανία, την Αρμενία, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Κύπρο, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, την Ισλανδία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Ολλανδία, την Νορβηγία, την Ρουμανία, την Σλοβακία, την ΠΓΔΜ, την Ουκρανία και τις ΗΠΑ δεν λέει ακριβώς τέτοια πράγματα.

Η Σύμβαση τυποποιεί ως αδικήματα την παράνομη πρόσβαση σε συστήματα η/υ, την υποκλοπή, την απάτη με υπολογιστή, την παιδική πορνογραφία, την παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλα. Δεν αναφέρει τίποτα για "αδικήματα λόγου", όπως η συκοφαντική δυσφήμηση κλπ.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Η Σύμβαση δεν είναι μόνη της. Υπάρχει κι ένα Πρόσθετο Πρωτοκόλλο του 2003, το οποίο επίσης έχει υπογράψει η Ελλάδα και το οποίο προωθεί την ποινικοποίηση του ρατσιστικού και ξενοφοβικού λόγου. Αυτό, άραγε, θα ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο με την προετοιμαζόμενη νομοθεσία ή θα πάει στις καλένδες;

Να σημειώσουμε πάντως ότι η Σύμβαση για το Κυβερνοέγκλημα έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνη από την παγκόσμια μη κυβερνητική οργάνωση Privacy International, κυρίως για τις διατάξεις της περί άρσης του απορρήτου. Μάλιστα αν μια χώρα έχει επικυρώσει τη Σύμβαση, χάνει πόντους από την αξιολόγησή της για το επίπεδο ιδιωτικότητας που κατοχυρώνει, σύμφωνα με την Privacy International. Πριν λίγο καιρό, η Ελλάδα είχε έρθει πρώτη σε αυτή τη λίστα με τις καλές επιδόσεις - αν και ήδη δεν έχει καν Αρχή Προστασίας Δεδομένων.

To e-book στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ



Στο σημερινό φύλλο της "Ε" φιλοξενείται ένα άρθρο σχετικά με το e-book της καμπάνιας "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD".





Το πλήρες άρθρο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Ο αρθρογράφος επισημαίνει το ρηξικέλευθο του πράγματος - ερχόμενος σε αντίθεση με όσους υποστηρίζουν ότι το αίτημα ειναι αυτονόητο- και σημειώνει το γεγονός ότι η συλλογή κειμένων δεν "αλιεύθηκε" από τα blogs, αλλά δημιουργήθηκε ad hoc.





Η αποστολή του e-book συνεχίζεται, τόσο προς μέσα ενημέρωσης, όσο και προς θεσμικούς φορείς.





Μία πλήρης λίστα με τους αποδέκτες και την τυχόν δημόσια ανταπόκρισή τους θα δημοσιευθεί σύντομα.

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 27, 2008

Υπέρ της ψευδωνυμίας

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όποιος μεταδίδει μια είδηση, δηλαδή ένα γεγονός που το παρουσιάζει ως συμβάν της αντικειμενικής πραγματικότητας που αφορά την κοινή γνώμη, διαχειρίζεται ένα δημόσιο αγαθό. Συνεπώς, θα πρέπει να το κάνει με αίσθημα ευθύνης, προκειμένου να μην προκαλέσει σύγχυση, πανικό, να μην διαδώσει ψεύδη, να μην καταστρέψει υπολήψεις, να μη θέσει σε κίνδυνο τις εξωτερικές σχέσεις και την ασφάλεια της χώρας κλπ.

Από την άλλη πλευρά, εφόσον τηρεί αυτούς τους βασικούς κανόνες, κανείς δεν μπορεί να τον θεωρήσει a priori ύποπτο, όσο κι αν διαχειρίζεται μια "πηγή κινδύνου" όπως λέμε στα νομικά. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά υποχρεούνται από το νόμο να δηλώνουν την ιδιοκτησία τους, προκειμένου οι πολίτες να μπορούν να αξιώσουν αποτελεσματικά δικαστική προστασία, αν θεωρήσουν ότι θίγονται από τα δημοσιεύματα, ακόμη και ανυπόγραφα.

Το να υποχρεώσεις όμως όσους συμμετέχουν στην Κοινωνία της Πληροφορίας, προκειμένου να διαδώσουν, να αντλήσουν και να ανταλλάξουν πληροφορίες σε δημόσια προσβάσιμο χώρο, να το κάνουν αποκλειστικά και μόνο επωνύμως, θεωρώ ότι συνιστά έναν υπέρμετρο περιορισμό, ο οποίος δεν μπορεί να θεωρηθεί συμβατός με την ελευθερία της έκφρασης, αλλά και το δικαίωμα του πληροφοριακού αυτοκαθορισμού.

Αν εγώ θέλω να αυτοαποκαλούμαι e-lawyer ή Ρίτα Χέηγουορθ στο διαδίκτυο, κανείς δεν μπορεί να μου επιβάλλει να υπογράφω με το όνομα που γράφει το δελτίο της αστυνομικής μου ταυτότητας, γιατί διαφορετικά μου περιορίζει υπέρμετρα την ελευθερία της έκφρασης, η οποία μου επιτρέπει λ.χ. να ντύνομαι όπως θέλω και να βγαίνω στα κανάλια με ψευδώνυμο, όπως άλλωστε ήδη κάνουν εδώ και χρόνια πολλοί γνωστοί άνθρωποι του θεάματος και των μέσων ενημέρωσης. Τα κείμενα που γράφουμε στα blogs δεν είναι δηλώσεις που απευθύνονται σε δημόσιες αρχές, όπως λ.χ. οι καταγγελίες που πρέπει να είναι ενυπόγραφες και να έχουν ακριβή στοιχεία!

Όπως το απόρρητο των τηλεπικοινωνιών επιτρέπει στους συνδρομητές τηλεφώνου να ζητούν απόκρυψη του αριθμού τους και να μην μπαίνει το όνομά τους στους τηλεφωνικούς καταλόγους που διατίθενται δημόσια στο κοινό (και μάλιστα βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας - Οδηγία 2002/58), έτσι δεν μπορεί κανείς να με υποχρεώσει να βάλω το ονοματεπώνυμό μου στο ιστολόγιό μου.

ΑΝ παρανομήσω, ας διασφαλιστεί με κάποιο τρόπο ότι ο θιγόμενος μπορεί να ζητήσει αποτελεσματικά την δικαστική του προστασία - εδώ ανοίγει το μεγάλο ερώτημα αν θέλουμε η συκοφαντική δυσφήμηση να επιτρέπει ή όχι την άρση του απορρήτου. Και αυτό είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση, γιατί μαζί με την συκοφαντική, υπάρχει και η απλή δυσφήμηση (που μπορεί επίσης να καταστρέψει υπολήψεις, λέγοντας όμως αλήθειες!) αλλά και η κοινή εξύβριση. Άρση απορρήτου και για απλή εξύβριση; Το Σύνταγμα λέει μόνο για τα ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα. Αυτά τα όρια πρέπει να αναζητήσουμε και να τα εξηγήσουμε στον νομοθέτη.

Αλλά όχι a priori όλοι ύποπτοι.

Αυτή η θέση υποστηρίζω ότι βασίζεται απολύτως στα άρθρα 5, 5Α,9, 9Α, 14 και 19 του Συντάγματος.

Η νομοθετική επιβολή γνωστοποίησης ταυτότητας του ιδιοκτήτη μέσου ενημέρωσης που προβλέπεται από το Ν.1178/1981 εφόσον επεκταθεί και στα ιστολόγια, υποστηρίζω ότι θίγει όλα τα παραπάνω συνταγματικά άρθρα και καταργεί στην πράξη το τεκμήριο της αθωότητας των bloggers.

Πρόσκληση σε διαβούλευση για το νομοθετικό πλαίσιο

Πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Το Σύνταγμα, οι διεθνείς συμβάσεις, η κοινή νομοθεσία, οι αποφάσεις των δικαστηρίων, οι βέλτιστες πρακτικές, οι κανόνες καλής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο, οι συμβατικές ρήτρες των παρόχων υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, τα κατά καιρούς ψηφίσματα, η εμπειρία των μκο, οι ίδιες οι τεχνολογικές εφαρμογές αλλά και οι απαξιωμένες πρακτικές απολυταρχικών καθεστώτων (εκ του αντιστρόφου αυτό) συγκροτούν ένα διαδικτυακό κεκτημένο, το οποίο μπορούμε να αντιτάξουμε σε ενδεχόμενη επίθεση στην ελευθερία του λόγου.

Ήρθε η ώρα να διαβάσουμε, να συζητήσουμε ποια είναι τα υπάρχοντα όρια και αν υπάρχει πράγματι κάποιο κενό, πρώτοι εμείς να προτείνουμε πως και σε ποια έκταση θα μπορούσε να καλυφθεί.

Η γνωστή ρήση του Νίκου Δήμου "πως να δαμάσεις τη θάλασσα;" είναι επίκαιρη όσο ποτέ.

Νομίζω όμως ότι αυτή τη φορά πρέπει να φερθούμε με πραγματισμό, προκειμένου να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα. Όχι κατ' ανάγκη ως "συλλογικότητα" -που δεν υπάρχει- αλλά ως άθροισμα πολλών ατομικών υπευθυνοτήτων.

Προκειμένου οι απόψεις μας να γίνουν δεσμευτικές για τον επίδοξο νομοθέτη.

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 25, 2008

Δεν φοβάμαι το blogoνόμο γιατί έχω το Σύνταγμα

Διαβάζουμε στον πάντα ενήμερο για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες "Ελεύθερο Τύπο" ότι ετοιμάζεται κανονιστικό πλαίσιο για τα blogs.
Ας δούμε τις τέσσερις βασικές ρυθμίσεις που φέρεται ότι θα περιλαμβάνει αυτό το νομοσχέδιο:


"Πρώτον, οι διαχειριστές των blogs ενημερωτικού χαρακτήρα θα έχουν την ευθύνη να αναγράφουν στην κεντρική ιστοσελίδα τον κατά νόμο υπεύθυνο του blog."


(α) blogs ενημερωτικού χαρακτήρα

Εισάγεται, λοιπόν, η έννοια του blog "ενημερωτικού" χαρακτήρα, η οποία έχει πυροδοτήσει ήδη πλείστες συζητήσεις.
Δεν θα έπρεπε να ξενίζει, ωστόσο, η γενική αλήθεια ότι όταν μεταδίδουμε γεγονότα, δηλαδή πληροφορίες που ισχυριζόμαστε ότι πράγματι συνέβησαν, διαχειριζόμαστε ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο αναγκαστικά επιβάλλει αυξημένη ευθύνη. Την ευθύνη που έχει καθένας, ο οποίος μιλάει δημόσια λέγοντας όχι μια απλή γνώμη, ούτε σχολιάζοντας, ούτε αναμεταδίδοντας θέσεις, απόψεις, προσεγγίσεις.
Άλλο είναι να πεις: "Ξέσπασε πόλεμος" κι άλλο να πεις "Ο χειρισμός του ζητήματος με την ΠΓΔΜ νομίζω ότι είναι επικίνδυνος για την εξωτερική πολιτική της χώρας".
Όταν επιχείρησα πέρσι το Μάρτη μια πρώτη, ιδιωτική κωδικοποίηση των αρχών που σύμφωνα με το δίκαιο και την δεοντολογία θα έπρεπε να διέπουν τα ιστολόγια (με επεξηγηματικό υπόμνημα), είχα αφιερώσει το 1ο Άρθρο σε αυτό ακριβώς το ζήτημα:

Άρθρο 2
Αρχές για τη μετάδοση ειδήσεων
Όταν ένα ιστολόγιο χρησιμοποιείται ως μέσο για τη μετάδοση ειδήσεων, δηλαδή πληροφοριών για πραγματικά περιστατικά που αφορούν ένα ευρύτερο σύνολο αναγνωστών, πρέπει να τηρούνται οι παρακάτω αρχές:
α) η δημοσιοποίηση πρέπει να αφορά όλη την αλήθεια, χωρίς διαστρέβλωση, αλλοίωση ή παρουσίαση επιλεκτικών στοιχείων από την μεταδιδόμενη είδηση,
β) η ακρίβεια της είδησης πρέπει να ελέγχεται πριν την μετάδοση, με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως η διασταύρωση των πληροφοριών με την συλλογή των στοιχείων από τουλάχιστον δύο διαφορετικές, ανεξάρτητες μεταξύ τους, πηγές,
γ) όταν η είδηση ενδέχεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υπόληψη ενός προσώπου, τη μετάδοσή της θα πρέπει να συνοδεύει πλήρης παράθεση των αποδεικτικών στοιχείων που θεμελιώνουν την ακρίβειά της, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συλλεχθεί με θεμιτά και νόμιμα μέσα – διαφορετικά η δημοσιοποίηση της είδησης πρέπει να αποφεύγεται,
δ) η είδηση (πληροφορία για πραγματικό περιστατικό) πρέπει να διακρίνεται με σαφήνεια από το σχόλιο του ιστολόγου (ερμηνείες, εκτιμήσεις, κριτικές, χαρακτηρισμοί),
ε) ο τίτλος του κειμένου πρέπει να αντιστοιχεί με το περιεχόμενο του (αρχή της σχετικότητας τίτλου – είδησης)
στ) η χρήση φωτογραφιών, εικόνων, γραφικών απεικονίσεων ή άλλων παραστάσεων να γίνεται με ακρίβεια, αναφορά στην πηγή –εφόσον τα δεδομένα δεν έχουν χορηγηθεί υπό τον όρο της εμπιστευτικότητας- και μνεία στις επιστημονικές μεθόδους με τις οποίες εκπονήθηκαν.
ζ) η είδηση πρέπει να μεταδίδεται ανεπηρέαστα από προσωπικές πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, φυλετικές, φιλοσοφικές και πολιτισμικές απόψεις ή πεποιθήσεις του ιστολόγου – αυτές τις εκφράζει στο πλαίσιο του σχολιασμού ή της κριτικής του,
η) εφόσον υπάρχουν περισσότερες εκδοχές ή απόψεις για ένα πραγματικό περιστατικό, πρέπει να εκτίθενται όλες ή έστω οι πιο αντιπροσωπευτικές από αυτές, για την πληρότητα της κάλυψης.


Το αμέσως επόμενο άρθρο όμως, διευκρίνιζε ότι η μετάδοση απόψεων, σχολίων και θέσεων είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα, το οποίο πρέπει να διέπει μια διαφορετική κανονολογία:

Άρθρο 3

Αρχές για τον σχολιασμό και την κριτική γεγονότων ή προσώπων

1. Ο δημόσιος σχολιασμός, η κριτική, η αξιολόγηση και ο σχολιασμός αποτελούν
τον πυρήνα της ελευθερίας της έκφρασης και δεν πρέπει να παρεμποδίζονται από
κανέναν, ούτε ανάμεσα στους ίδιους τους ιστολόγους.

2. Ωστόσο, κατά την άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων, τα ιστολόγια πρέπει να σέβονται:

α) το τεκμήριο της αθωότητας, δηλαδή την μη ενοχοποίηση πριν την αμετάκλητη καταδίκη κάποιου για ένα αδίκημα που τιμωρείται από το νόμο,

β) τους ανήλικους, τους ηλικιωμένους, τα πρόσωπα με ειδικές ανάγκες και με σοβαρά προβλήματα υγείας, εφόσον αυτές οι ιδιότητες είναι γνωστές στο σχολιαστή,

γ) τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης, καθώς και αυτούς που έχουν προφανώς ψυχικό πρόβλημα, αποφεύγοντας να προβάλουν την ιδιαιτερότητά τους.

3. Η ελευθερία της έκφρασης επιτρέπει την οξεία κριτική και την ειρωνεία, όχι όμως και την εξύβριση, την δυσφήμηση, την συκοφαντική δυσφήμηση και την προσβολή της προσωπικότητας του άλλου.


Ο διαχωρισμός ανάμεσα σε "ενημερωτικά" και "μη ενημερωτικά" ιστολόγια δεν μπορεί να γίνει με καθετοποιημένες διατυπώσεις, γιατί κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Ένα παράδειγμα αποτελεί το blog στο οποίο βρίσκεστε αυτή τη στιγμή: ενώ συνήθως αποφεύγω τις εκ βαθέων αναλύσεις ενός "προσωπικού ημερολογίου", δύσκολα θα κατέτασσε κανείς το elawyer στα blogs που είναι αμιγώς ενημερωτικά, δηλ. που απλώς μεταδίδουν ειδήσεις. Κι αυτό γιατί επιχειρώ πάντοτε να υπάρχει η κριτική στάση και ο σχολιασμός. Μια καθετοποιημένη αντιμετώπιση θα τοποθετούσε βέβαια και τα σχόλια στην έννοια της ενημέρωσης. Χωρίς όμως να ξεχνάμε την θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα σε σχόλιο και είδηση (που κατοχυρώνεται από κάθε κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας) και χωρίς να ξεχνάμε ότι το σχόλιο ή η είδηση μπορεί να αφορά μόνον τον εαυτό μας ή ένα μικρό κύκλο γνωστών και φίλων, οπότε στην δεύτερη περίπτωση δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνεται πια λόγος για "ενημερωτικό" blog.


H διάκριση ανάμεσα σε "ενημερωτικά" και "μη ενημερωτικά" μέσα ενημέρωσης υπάρχει και στον πρόσφατο Ν. 3592/2007(για τη συγκέντρωση στον τομέα των μ.μ.ε.). Κατά το άρθρο 5 παρ. 5 του νόμου:


Ως ενημερωτικά μέσα νοούνται εκείνα των οποίων το ημερήσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει τακτά πρωτότυπα δελτία ειδήσεων καθημερινά, πολιτικό σχολιασμό και ενημερωτικές εκπομπές, όπως πολιτικής και οικονομικής επικαιρότητας. Τα ενημερωτικά μέσα διακρίνονται σε γενικού και θεματικού περιεχομένου. Γενικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα, τα οποία περιέχουν προγράμματα ποικίλης ύλης. Θεματικού περιεχομένου είναι τα ενημερωτικά μέσα των οποίων το πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδικό προσανατολισμό σε μία συγκεκριμένη κατηγορία ενημέρωσης, όπως οικονομικού, πολιτικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Μη ενημερωτικά μέσα θεωρούνται αυτά, το πρόγραμμα των οποίων δεν έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και αφορά αποκλειστικά σε ειδικούς τομείς ψυχαγωγίας και επιμόρφωσης, με περιεχόμενο, όπως μουσικό, αθλητικές μεταδόσεις με ή χωρίς σχολιασμό αθλητικών ειδήσεων, προβολή ταινιών, εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ ή παιδικές εκπομπές, περιλαμβανομένων και των μέσων που μεταδίδουν αποκλειστικά τηλεπωλήσεις, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 22 του άρθρου 1 της Οδηγίας 97/36/ΕΚ, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 19 της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ


Η στοχοθεσία βέβαια αυτού του νομοθετήματος είναι απολύτως συγκεκριμένη και αφορά την διασφάλιση των όρων του ελεύθερου ανταγωνισμού στην αγορά των μ.μ.ε. Οι ορισμοί αυτοί αποτελούν ωστόσο ένα κριτήριο για τις υποχρεώσεις των ενημερωτικών και των μη ενημερωτικών μέσων και βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση.


(β) η αναγραφή του κατά νόμον υπεύθυνου


Η φερόμενη υποχρέωση για την καταγραφή του κατά νόμον υπεύθυνου επεκτείνει την εφαρμογή του Ν.1178/1981 (αστική ευθύνη του Τύπου) στον διαδικτυακό τύπο. Κατά τη γνώμη μου, ο νόμος αυτός ούτως ή άλλως έχει εφαρμογή στον διαδικτυακό τύπο, όπως έχω πει και παλαιότερα (αυτό αναλύεται διεξοδικά παρακάτω). Οπότε η νομοθετική επέκταση θα έχει απλώς και μόνον επιβεβαιωτικό χαρακτήρα.
Ας δούμε τι λέει η παρ. 3 του Ν.1178/1981:


Ο ιδιοκτήτης πάσης εφημερίδος ή περιοδικού υποχρεούται να ορίζη εκδότην και διευθυντήν φυσικά πρόσωπα έχοντα την μόνιμον κατοικίαν και διαμονήν των εν Ελλάδι και μη καλυπτόμενα οπωσδήποτε υπό ασυλίας, ετεροδικίας ή άλλου λόγου αίροντος το αξιόποινον ή παρακωλύοντος την ποινικήν τούτου δίωξιν. Η σύμπτωσις αμφοτέρων των ως άνω ιδιοτήτων εις το αυτό πρόσωπον επιτρέπεται.Ποινική ευθύνη εις βάρος του ιδιοκτήτου του εντύπου υφίσταται μόνον εάν συντρέχουν εν τω προσώπω του αι ιδιότητες του εκδότου ή του διευθυντού ή εφ' όσον δεν έχει ορίσει εκδότην.Ο ορισμός του εκδότου ή του διευθυντού εμφαίνεται μόνον εκ της αναγραφής του επί του φύλλου του εντύπου.Εν η περιπτώσει ο ιδιοκτήτης δεν έχει ορίσει εκδότην ή διευθυντήν συγκεντρούντα τα ως άνω στοιχεία ή ούτος (ο ιδιοκτήτης) καλύπτεται υπό λόγων ή περιπτώσεων καθιστώντων αδύνατον ή δυσχερή την ποινικήν τούτου δίωξιν ή καταδίκην, το δικαστήριον δεν κωλύεται να αναζητήση τον πράγματι υπεύθυνον αξιοποίνου πράξεως μη δεσμευόμενον υπό των περί πλασματικής ευθύνης διατάξεων του παρόντος, ως και του άρθρου 46 του περί τύπου νόμου, ισχύοντος εν προκειμένω κατά τα λοιπά.Εις περίπτωσιν καθ' ην δεν έχει ορισθή εκδότης, ως εκδότης τεκμαίρεται ο ιδιοκτήτης.Εάν ο ιδιοκτήτης ημερησίου ή περιοδικού εντύπου είναι άγνωστος, την ευθύνην φερουν τα εν εδαφ. γ του άρθρ. 46 του ΑΝ 1092/1938 "περί τύπου" αναφερόμενα πρόσωπα.

Η ένταση που δημιουργείται ως προς την εφαρμογή αυτού του άρθρου στα ιστολόγια οφείλεται στο γεγονός ότι κατά κύριο λόγο αυτά δεν παρουσιάζουν την "επιχειρηματική" διάρθρωση ενός παραδοσιακού εντύπου, αλλά, κυρίως, ότι έτσι θίγεται το δικαίωμα της ανωνυμίας.


Το δικαίωμα της ανωνυμίας στα blogs έχει ένα πολυεπίπεδο Συνταγματικό θεμέλιο: στην ελευθερία της έκφρασης (άρθρο 14 Σ., άρθρο 10 ΕΣΔΑ), στην προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 9Α Σ.), στην προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών (άρθρο 19Σ.) Ως προς το τελευταίο ζήτημα -του απορρήτου- θα επανέλθω παρακάτω, όπου τίθεται το θέμα της ευκολότερης άρσης του.


Παραθέτω επίσης το αντίστοιχο άρθρο από την ιδιωτική κωδικοποίηση:


Άρθρο 6

Ανωνυμία

1. Η ανωνυμία είναι δικαίωμα των χρηστών του διαδικτύου το οποίο διασφαλίζει περιβάλλον προωθημένης ελευθερίας έκφρασης, αλλά, σε κάθε περίπτωση, η χρήση της για την αποποίηση ευθύνης για παράνομες πράξεις είναι καταχρηστική. Η άρση της ανωνυμίας, ωστόσο, επιτρέπεται μόνο ύστερα από επέμβαση αρμόδιων κρατικών αρχών.

2. Η ανωνυμία πρέπει να είναι απολύτως σεβαστή ως επιλογή ενός γράφοντος και δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αρνητικής κριτικής από τους επωνύμως συμμετέχοντες, σε καμία περίπτωση.

3. H αποκάλυψη πληροφοριών από τις οποίες μπορεί να προσδιοριστεί η ταυτότητα ενός προσώπου (π.χ. επάγγελμα, διεύθυνση, χαρακτηριστικά, οικογενειακή κατάσταση, παλαιότερο ή παράλληλο ψευδώνυμο, θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις, σεξουαλικός προσανατολισμός, καταγωγή κλπ) αποτελεί παραβίαση της επιλογής του για ανωνυμία και είναι εξίσου κατακριτέα με την αποκάλυψη του ονόματός του.


Ένας νόμος που ζητά εξ αρχής από τα ενημερωτικά ιστολόγια να κατονομάζουν το πρόσωπο που ευθύνεται για το περιεχόμενό του, είναι σαν να θεωρεί εξ αρχής όσους γράφουν σε αυτό ύποπτους για τέλεση παραβάσεων.


Βεβαίως, ο Ν.1178/1981 έχει λύσει αυτό το θέμα, μεταθέτοντας την ευθύνη για ανώνυμα δημοσιεύματα στον εκδότη ή τον διευθυντή συντάξεως του δημοσιεύματος. Κάποιος πρέπει να είναι εξ αρχής υπεύθυνος, "δια πάν ενδεχόμενο". Αξιώνοντας, δηλ. ο νόμος, ήδη από το 1981 την γνωστοποίηση του υπευθύνου προσώπου, ήδη θεωρεί εξ αρχής τον τύπο ως πηγή κινδύνου για προσβολές της προσωπικότητας. Η επέκταση εφαρμογής αυτής της διάταξης στο ραδιόφωνο προσβλήθηκε από τον αείμνηστο φίλο Νικήτα Λιοναράκη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο έκρινε ότι δεν μπορεί η ευθύνη του παρουσιαστή ζωντανής εκπομπής να ταυτίζεται με την ευθύνη του καλεσμένου του, ο οποίος τέλεσε on air προσβολή της προσωπικότητας.


[Κάνοντας μια παρένθεση, παρακολούθησα πριν από μερικούς μήνες την δίκη του in.gr για ορισμένες αναρτήσεις στο forum του, από τις οποίες ένα πρόσωπο θεώρησες ότι προσεβλήθη. Η κατάθεση του μάρτυρα του in.gr ήταν ότι είναι τεχνικώς αδύνατο να υπάρχει διαρκής έλεγχος σε μια ανοιχτά προσβάσιμη ιστοσελίδα και ότι αφού έσβησαν τα προσβλητικά κείμενα, κάποιοι μετά πήγαν και τα ανέβασαν. Περιμένουμε αυτήν την απόφαση για να δούμε πως θα κρίνουν και τα δικαστήρια το θέμα της ευθύνης σε αυτές τις περιπτώσεις].


[Κάνοντας μια δεύτερη παρένθεση, ο Νικήτας ακόμη και μετά τη δικαίωσή του από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, μου εκμυστηρεύτηκε ότι εξακολουθεί να θεωρεί τον εαυτό του "φαν" του νόμου, ως αξιοπρεπής δημοσιογράφος, όπως είχε γράψει τότε και στην Αthens Voice. Άλλο όμως αυτό κι άλλο η εξόφθαλμα εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου από τα ελληνικά δικαστήρια, τα οποία παραβίασαν την ΕΣΔΑ και την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου]


Άρα, με όρους ελευθερίας της έκφρασης, η υποχρεωτική ανακοίνωση ενός αστικά υπεύθυνου για τα ενημερωτικά ιστολόγια, δεν νομίζω ότι έχει ζητήματα συνταγματικότητας. Θέμα διαφορετικό όμως είναι πως εξαναγκάζεις πρακτικά την κοινοποίηση αυτή, την στιγμή που η ανωνυμία προστατεύεται από το απόρρητο και την νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων, θέμα το οποίο αναλύω παρακάτω.

"Δεύτερον, το νομοσχέδιο επιφυλάσσει στα αδικήματα που τελούνται μέσω των blogs προβλέψεις ανάλογες με αυτές του νόμου περί Τύπου."

(γ) αποτελούν "Τύπο" τα blogs;


Το ερώτημα είναι ακανθώδες, γιατί αν θεωρήσουμε ότι τα blogs δεν είναι "Τύπος", τότε θα τα αποστερήσουμε από την συνταγματική προστασία που απαγορεύει την λογοκρισία και άλλα προληπτικά μέτρα κατά της ελευθεροτυπίας, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Συντάγματος.
Αν θεωρήσουμε όμως ότι αποτελούν Τύπο, εκτός από την συνταγματική προστασία, έχουμε και την αστική και ποινική ευθύνη.


Ας δούμε έναν νομοθετικό ορισμό περί του τι συνιστά "Τύπο". Σύμφωνα με το άρθρο 1 εδ. 1 του α.ν. 1092/1938 περί τύπου, τύπος και έντυπο [κατά την έννοια εκείνου του νόμου] είναι "παν ό,τι εκ τυπογραφίας ή οιουδήποτε άλλου μηχανικού ή χημικού μέσου παράγεται εις όμοια αντίτυπα και χρησιμεύει εις πολλαπλασιασμόν ή διάδοσιν χειρογράφων, εικόνων, παραστάσεων μετά ή άνευ σημειώσεων".

Εξάλλου, όπως γίνεται παγίως δεκτό "έντυπο είναι κάθε κείμενο, κάθε όχι απλώς διακοσμητική εικαστική παράσταση, κάθε εγγραφή μουσικού έργου με κείμενο ή επεξηγήσεις και κάθε ηχητικό αποτύπωμα απλού ή μελωδικού λόγου, εφόσον έχει παραχθεί με μηχανική η φυσικοχημική ηλεκτρονική διαδικασία κατάλληλη για παραγωγή σημαντικού αριθμού αντιτύπων και προορίζεται για διάδοση" (Δαγτόγλου, Ατομικά δικαιώματα, τ.1, 1991, σελ. 451 επ.).


Με δεδομένο, λοιπόν, ότι "οι ιστοσελίδες … περιέχουν συνήθως κείμενα που παράγονται με ένα συνδυασμό μηχανικής, φυσικοχημικής και ηλεκτρονικής διαδικασίας και προορίζονται για διάδοση μέσω του Διαδικτύου, καθώς και το ότι κάθε ανάκληση του συγκεκριμένου υλικού από κάποιον χρήστη ουσιαστικά συνιστά "αντίτυπο", γίνεται σαφές ότι ένα σημαντικό τμήμα που διακινείται στο Διαδίκτυο συνιστά τύπο." (Ι.Καράκωστας, Δίκαιο & Ίντερνετ, β΄ έκδ. Αθήνα 2003, σελ. 45)


Από τους ορισμούς και τις απόψεις αυτές προκύπτει ότι δεν απαιτείται "ενημερωτικός χαρακτήρας", αλλά ούτε και η χρήση της παραδοσιακής τυπογραφίας, για να ενταχθεί ένα δημοσίευμα στην έννοια του "Τύπου".


Η διαφορά παραδοσιακών μέσων από τα ιστολόγια είναι στην ουσία οικονομική (η έλλειψη επιχειρηματικής διάρθρωσης) και πολιτική (ο μάλλον περιορισμένος ακόμη αντίκτυπος σε σχέση με τα παραδοσιακά συγκροτήματα τύπου).


Μια νομοθεσία που προβλέπει την αντικειμενική ευθύνη του ιδιοκτήτη, όπως ο Ν.1178/1981, αλλά και οι παλαιότεροι νόμοι περί ασέμνων και άλλων ποινικών αδικημάτων, θεμελιώνεται πάνω στα μεταβιομηχανικά δεδομένα εκείνων των εποχών. Αν ένας δικαστής κάνει αυτή τη σκέψη, θα εντοπίσει κενό δικαίου, το οποίο θα κληθεί να καλύψει με ανάλογη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας.


Πριν απορρίψουμε συλλήβδην, λοιπόν, την πρόταση για "ανάλογη" νομοθεσία στον τομέα των ιστολογίων, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν θέλουμε να αφήσουμε στον δικαστή αυτήν την σύνθετη εργασία ή αν προτιμάμε να πιέσουμε τον νομοθέτη να κινηθεί προς την σωστή κατεύθυνση. Ο μηδενισμός της καθολικής άρνησης δεν συμβάλλει στην διαμόρφωση ενός πλαισίου ασφάλειας δικαίου για το τι μπορεί να αντιμετωπίσει καθένας από εμάς, είτε ως ενάγων είτε ως εναγόμενος.


"Τρίτον, διευκολύνεται η πρόσβαση των διωκτικών αρχών στα ηλεκτρονικά ίχνη ώστε να αποκαλύπτεται με πιο γρήγορες διαδικασίες ο υπεύθυνος μιας συκοφαντικής ή εκβιαστικής δημοσίευσης."


(δ) με συνταγματική αναθεώρηση;

Η "διευκόλυνση" των διωκτικών αρχών περνάει αναγκαστικά από την άρση του απορρήτου, η οποία σύμφωνα με το Σύνταγμα επιτρέπεται μόνον "για λόγους εθνικής ασφάλειας και ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων" (άρθρο 19§1 Σ.).


Ήδη ο κοινός νομοθέτης έχει δώσει μια λίστα με τα "ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα", στα οποία περιλαμβάνονται μόνον ορισμένα κακουργήματα. Λ.χ. δεν επιτρέπεται άρση του απορρήτου για να εντοπιστεί ο ένοχος μιας απλής περίπτωσης κλοπής.


Η περίπτωση της εκβίασης αποτελεί μια εξαίρεση: περιλαμβάνει τόσο κακουργηματικές όσο και πλημμεληματικές μορφές τέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 385 Π.Κ.


Πάντως, η συκοφαντική δυσφήμηση δεν αποτελεί κακούργημα.


Έτσι, δημιουργείται η "ιδιότυπη ασυλία των bloggers", οι οποίοι με το παρόν νομοθετικό πλαίσιο, μπορούν στην πράξη να τελούν συκοφαντική δυσφήμηση, χωρίς να τίθεται ζήτημα άρσης του απορρήτου. Γεγονός το οποίο οδηγεί σε ατιμωρησία.


Ωστόσο, το να συμπεριληφθεί, άνευ ετέρου, το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης στη λίστα εγκλημάτων που επιτρέπουν την άρση του απορρήτου, δεν θα ήταν συμβατό με το σύνταγμα. Η συκοφαντική δυσφήμηση δεν μπορεί να θεωρηθεί "ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα", όπως απαιτεί το άρθρο 19. Συνεπώς, ακόμα και αν επιτρεπόταν με νομοθετική τροποποίηση η άρση του απορρήτου για συκοφαντική δυσφήμηση, αυτή η νομοθεσία θα ήταν αντισυνταγματική και το αποδεικτικό υλικό δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενώπιον Δικαστηρίου, καθώς αυτό απαγορεύεται από το άρθρο 19§3 του Συντάγματος:


"Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α".

Τα άρθρα 9 και 9Α (προστασία ιδιωτικής ζωής, άσυλο κατοικίας και προστασία προσωπικών δεδομένων) του Συντάγματος βρίσκονται επίσης εκεί για να υπενθυμίσουν ότι δεν επιτρέπεται η τροποποίηση της νομοθεσίας για την "διευκόλυνση της πρόσβασης των διωκτικών αρχών" με τρόπους άλλους από την άρση του απορρήτου, κατ' άρθρο 19 Σ.

Κατά τη γνώμη μου, το μόνο περιθώριο που έχει ο νομοθέτης για τη συκοφαντική δυσφήμηση είναι η τυποποίηση της "κατ' εξακολούθηση τέλεσης συκοφαντικής δυσφήμησης", αν δηλαδή κάποιος χρησιμοποιεί το blog μόνο και μόνο γι' αυτόν τον σκοπό. Σε αυτήν την περίπτωση, ναι, θα μπορούσε να γίνει λόγος για ιδιαιτέρως σοβαρό έγκλημα.
Διαφορετικά, υπάρχει συνταγματική εκτροπή.


"Τέταρτον, το ΕΣΡ αποκτά δικαίωμα παρέμβασης σε περίπτωση που οι χρησιμοποιούμενες φωτογραφίες ή το audio και video υλικό που αναρτάται σε κάποιο blog δημιουργούν ζητήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του."


(ε) θεσμικός έλεγχος από ανεξάρτητη δημόσια αρχή ως προς το οπτικοακουστικό υλικό


Οι αρμοδιότητες του ΕΣΡ έχουν διαπεράσει προ πολλού βέβαια τον έλεγχο της συμβατικής ραδιοτηλεόρασης, όπως ο ρόλος του προσδιορίζεται από το Σύνταγμα. Μαζί με την ΕΕΤΤ και την Επιτροπή Ανταγωνισμού το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση κανόνων ελεύθερου ανταγωνισμού ακόμη και σε ψηφιακά μέσα ενημέρωσης, ως προς το "περιεχόμενο". Ως προς το περιεχόμενο έχει βέβαια λόγο και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, αλλά και η ΑΔΑΕ, ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους.


Ήδη ο αντίλογος έχει να κάνει με το γεγονός ότι το διαδίκτυο δεν αποτελεί "κρατικό πόρο", όπως οι ραδιοσυχνότητες. Το επιχείρημα αυτό νομίζω ότι ξεπερνιέται ήδη από την επέκταση αρμοδιότητας του ΕΣΡ και στην καλωδιακή ψηφιακή τηλεόραση, όπου κι εκεί δεν έχουμε κρατικό πόρο. Από την άλλη πλευρά, τα domain names έχουν θεωρηθεί πεπερασμένος πόρος, γι' αυτό και ο έλεγχός χρήσης τους έχει ανατεθεί στην ΕΕΤΤ.


Το κρίσιμο είναι αν το webcast και το podcast είναι εκπομπή.


Το πεδίο εφαρμογής του Ν.3592/2007 (για τη συγκέντρωση ιδιοκτησίας μ.μ.ε.) πάντως, ως προς τις δικτυακές δραστηριότητες, περιορίζεται στην «παροχή ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, μέσω ευρυζωνικών δικτύων είτε δεν απαιτείται συχνότητα είτε απαιτείται συχνότητα, αλλά όχι από εκείνες που έχουν χορηγηθεί για την εκπομπή ραδιοτηλεοπτικού σήματος» (άρθρο 1§2). Από τη διατύπωση αυτή φαίνεται ότι στο πεδίο εφαρμογής εμπίπτει κατ’ αρχήν το radiocast και το videocast που πραγματοποιείται μέσω ιστοσελίδων. Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο σύνθετο, καθώς ο νόμος αναφέρει ότι η παροχή αυτών των υπηρεσιών επιτρέπεται, μετά από έγκριση περιεχομένου, που χορηγείται σύμφωνα με ειδικότερες διατάξεις και εφόσον ο πάροχος δικτύου έχει υπαχθεί στο καθεστώς του Ν.3431/2006! Ο έλεγχος του περιεχομένου γίνεται από το ΕΣΡ, σύμφωνα με το άρθρο 15§5. Έτσι, εισέρχεται το ΕΣΡ στον έλεγχο του περιεχομένου που διακινείται μέσω Διαδικτύου, αλλά οι κυρώσεις για μετάδοση μη εγκεκριμένου περιεχομένου επιβάλλονται από την … ΕΕΤΤ!


Αντί άλλου σχολίου, θα θυμίσω τι είχα πει για την εποπτεία τήρησης ενός συστήματος κανόνων δεοντολογίας:


Άρθρο 9

Ανεξάρτητη εποπτεία εφαρμογής των κανόνων του Κώδικα (Weblog Ombudsman)

Αν σημειωθεί παραβίαση των παραπάνω κανόνων, οι διαφωνούντες ιστολόγοι μπορούν να αναθέσουν την επίλυση της διαφοράς σε ένα πρόσωπο της κοινής επιλογής τους (Weblog Ombudsman), το οποίο έχει την υποχρέωση να αντιμετωπίσει την υπόθεση με ανεξαρτησία και αντικειμενικότητα, αφού εξετάσει τα στοιχεία εκατέρωθεν.

Το e-book της καμπάνιας "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"!



Φίλες και φίλοι, από σήμερα μπορείτε να κατεβάσετε το e-book της καμπάνιας για την ιδιωτικότητα, με τίτλο "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD".

Κατεβάστε το από εδώ: e-book


Ένα μεγάλο ευχαριστώ, εκ μέρους όλων μας, προς τον ibt ο οποίος υλοποίησε ένα εικαστικά άρτιο έργο, το οποίο διατηρεί την ποικιλομορφία των απόψεων και την ατομικότητα κάθε ξεχωριστού blogger που συμμετέχει σε αυτή τη συλλογή κειμένων.


Ο JustAnotherGoneOff έχει επεξεργαστεί έναν ακόμη πιο εύχρηστο τρόπο ανάγνωσης του e-book, ο οποίος προσεγγίζει το κλασικό ξεφύλλισμα. Πληροφορίες για την ανάρτηση στο ιστολόγιό σας με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να αναζητήσετε από τον ίδιο μέσω e-mail, ίσως τις βάλουμε κι εδώ (όταν μάθω κι εγώ πως λειτουργεί αυτό το σύστημα).
Επίσης θα ήθελα να κράξω τη Loucretia, η οποία πρωτοστάτησε μεν στην διαδηλωση, αλλά μετά δεν στρώθηκε να γράψει την έκθεσή της.

Η δυναμική που επέχει αυτή η συλλογή κειμένων είναι πολυεπίπεδη. Πριν απ' όλα όμως, συμπυκνώνει ένα χειροπιαστό δείγμα διαφόρων απόψεων, ως προς την αντίθεση των πολιτών στην προβολή υλικού που θίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Επόμενο βήμα: η αποστολή του e-book σε φορείς, ΜΚΟ και media.

Διαδώστε το!





Κυριακή, Φεβρουαρίου 24, 2008

Περί απορρήτου και ποινικού δικαίου στο διαδίκτυο

Το θέμα μας έχει απασχολήσει και στο παρελθόν, αλλά ορισμένες συζητήσεις τις τελευταίες μέρες το φέρνουν στην επικαιρότητα.

Αρχικά, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι άλλο είναι ο εντοπισμός ενός υπόπτου με τη διαδικασία της άρσης του τηλεπικοινωνιακού απορρήτου και άλλο είναι ο εντοπισμός ενός υπόπτου εναντίον του οποίου υπάρχουν καταθέσεις από πρόσωπα που δίνουν την πληροφορία ότι πρόκειται για το τάδε πρόσωπο. Στη δεύτερη περίπτωση, δεν έχουμε άρση του απορρήτου, ανεξάρτητα από το αν έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα, δηλ. τον εντοπισμό ενός ατόμου.

Το νομοθετικό πλαίσιο εκκινεί από το άρθρο 19 του Συντάγματος.

1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων.

2. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παραγράφου 1.

3. Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α.
Ελεύθερη ανταπόκριση και επικοινωνία, λοιπόν, είναι το έννομο αγαθό που προστατεύει το Σύνταγμα και μάλιστα επικοινωνία "με οποιονδήποτε τρόπο". Άρα και μέσω διαδικτύου. Ένα πρώτο ερώτημα είναι αν το να έχει κανείς ένα μπλογκ αποτελεί τρόπο ενάσκησης αυτού του συνταγματικού δικαιώματος, το οποίο καλύπτεται από το απόρρητο. Και συνεπώς, εάν η ανωνυμία που μπορεί να επιλέγει (ή να μην επιλέγει) κάποιος εντάσσεται στην προστασία του εν λόγω απορρήτου.

Την απάντηση δίνει με γενικούς όρους το ίδιο το Σύνταγμα και με ειδικότερους όρους η ειδική νομοθεσία. Το άρθρο 5Α του Συντάγματος:

1. Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων.

2. Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους, τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων των άρθρων 9, 9Α και 19.


Άρα "συμμετοχή στην Κοινωνία της Πληροφορίας", τηρουμένων πάντοτε των εγγυήσεων και του άρθρου 19 περί απορρήτου. Το άρθρο 9 προστατεύει το απαραβίαστο της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, θέτοντας όρους για τις έρευνες σε κατοικίες και το άρθρο 9Α καθιερώνει σε συνταγματικό επίπεδο την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Το κοινοτικό δίκαιο και η ειδική ελληνική νομοθεσία καθιστούν τα πράγματα ακόμη πιο σαφή: στην έννοια του όρου "επικοινωνία" περιλαμβάνεται και η ίδια η πλοήγηση στο διαδίκτυο, το κοινό surfing - πέραν δηλαδή της αποστολής e-mail:

"Επικοινωνία": κάθε πληροφορία που ανταλάσσεται ή διαβιβάζεται μεταξύ ενός πεπερασμένου αριθμού μερών, μέσω μιας διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Δεν περιλαμβάνονται πληροφορίες που διαβιβάζονται ως τμήμα ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών στο κοινό μέσω δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πληροφορίες μπορούν να αφορούν αναγνωρίσιμο συνδρομητή ή χρήστη που τις λαμβάνει.
(Άρθρο 2§5 Ν.3471/2006, προστασία προσωπικών δεδομένων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, Οδηγία ΕΚ 2002/58).

Ως γνωστόν και με το απλό σερφάρισμα έχουμε ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε χρήστη-πάροχο-σέρβερ κλπ. Πόσω μάλλον όταν έχουμε μπλογκ.

Ας έρθουμε τώρα στο θέμα της άρσης του απορρήτου αυτών των πληροφοριών, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στον εντοπισμό του τερματικού, άρα -ενδεχομένως- και του ίδιου του χρήστη.

Κατά το Ν.2225/1994, άλλες είναι οι προϋποθέσεις άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας και άλλες για τη "διακρίβωση εγκλημάτων", δηλ. ποινικών αδικημάτων. Όπως είδαμε, το άρθρο 19 του Συντάγματος ορίζει ότι οι δικαστικές αρχές [και ΜΟΝΟΝ αυτές] δεν δεσμεύονται από το απόρρητο, όταν πρόκειται για "ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα". Αυτά τα "ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα", έρχεται να τα καθορίσει ο νομοθέτης με τον Ν.2225/1994, δίνοντας μια περιοριστική λίστα, στο άρθρο 4, η οποία αφορά κακουργήματα.

Έτσι, η άρση του απορρήτου επιτρέπεται για τα εξής αδικήματα του Ποινικού Κώδικα:

- εσχάτη προδοσία (άρθρο 134 Π.Κ.)
-
διάδοση εγγράφων, εικόνων ή παραστάσεων ή συνωμοσία με σκοπό την εσχάτη προδοσία (άρθρο 135§§1-2 Π.Κ.)
- απόπειρα δολοφονίας πρωθυπουργού, προέδρου της βουλής, αναπληρωτών τους, προέδρου κοινοβουλευτικού κόμματος (άρθρο 134Α Π.Κ.)
- βασανιστήρια και άλλες προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (άρθρα 137Α Π.Κ., 137Β Π.Κ.)
- επιβουλή της ακεραιότητας της χώρας (άρθρο 138 Π.Κ.)
- προσβολή εναντίον της διεθνούς ειρήνης της χώρας (άρθρο 139 Π.Κ.)
- προδοσία της χώρας (άρθρο 140 Π.Κ.)
- στρατιωτική υπηρεσία στον εχθρό (άρθρο 143 Π.Κ.), υποστήριξη πολεμικής δύναμης του εχθρού (άρθρο 144 Π.Κ.)
- παραβίαση μυστικών της πολιτείας (άρθρο 146 Π.Κ.)
- κατασκοπεία που θέτει σε κίνδυνο τη χώρα ή σύμμαχο (άρθρο 148§2 Π.Κ.)
- νόθευση ή καταστροφή εγγράφων του κράτους (άρθρο 150 Π.Κ.)
- κατάχρηση πληρεξουσιότητας του κράτους (άρθρο 151 Π.Κ.)
- βία κατά πολιτικών σωμάτων και της κυβέρνησης (άρθρο 157 Π.Κ.)
- προσβολές κατά του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 168 Π.Κ.)
- εγκληματική οργάνωση (άρθρο 187§§1-2 Π.Κ.)
- πρόσκληση σε συνεισφορά για χρηματικές ποινές (άρθρο 207 Π.Κ.)
- κατάρτηση ένοπλης ομάδας (άρθρο 208 Π.Κ.)
- εμπρησμός που μπορεί να οδηγήσει σε ή είχε αποτέλεσμα το θάνατο (άρθρο 264 περ. β΄ - γ΄ Π.Κ.)
- έκρηξη (άρθρο 270 Π.Κ.)
- παραβάσεις σχετικές με τις εκρηκτικές ύλες (άρθρο 272 Π.Κ.)
- καταστροφή προστατευτικών εγκαταστάσεων που μπορεί να οδηγήσει σε ή είχε αποτέλεσμα θάνατο (άρθρο 275 β΄-γ΄ Π.Κ.)
- διατάραξη μετακίνσης με τρένο, πλοίο, αεροσκάφος που μπορεί να οδηγήσει σε ή είχε αποτέλεσμα θάνατο (άρθρο 291 Π.Κ.)
- ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθρο 299 Π.Κ.)
- αρπαγή (άρθρο 322 Π.Κ.)
- αρπαγή ανηλίκων (άρθρο 324 Π.Κ.)
- διακεκριμένες περιπτώσεις κλοπής (άρθρο 374 Π.Κ.)
- ληστεία (άρθρο 380 Π.Κ.)
- εκβίαση (άρθρο 385 Π.Κ.)


Επίσης, υπάρχει μια λίστα για ορισμένα αδικήματα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα για τους οποίους επιτρέπεται η άρση, καθώς και για τις προπαρασκευαστικές πράξεις της παραχάραξης νομίσματος, καθώς και τα κακουργήματα σχετικά με το εμπόριο όπλων, τα ναρκωτικά, τα τελωνεία, τις πληροφορίες κεφαλαιαγοράς.


Ο ίδιος νόμος ορίζει ότι η άρση
στις περιπτώσεις αυτές είναι επιτρεπτή μόνο αν:

αιτιολογημένα το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο διαπιστώσει ότι η διερεύνηση της υπόθεσης ή η εξακρίβωση του τόπου διαμονής του κατηγορουμένου είναι αδύνατη ή ουσιωδώς δυσχερής χωρίς αυτήν.
Αυτό σημαίνει ότι αν με άλλους τρόπους είναι δυνατός ο εντοπισμός των φερόμενων ως δραστών, τότε δεν επιτρέπεται η άρση του απορρήτου.

Τέλος, η άρση διατάσσεται μόνον από Δικαστικό Συμβούλιο ή σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις από τον εισαγγελέα, ή τον ανακριτή. Η διάταξη της άρσης απευθύνεται στην εταιρία τηλεπικοινωνιών με αυστηρούς όρους μυστικότητας.

Όσον αφορά τα ζητήματα του εδαφικού πεδίο εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων, είναι γνωστό ότι δεν παίζει ρόλο η χώρα στην οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του server, αλλά η χώρα στην οποία τελείται το αδίκημα, όπως και το αν οι φερόμενοι δράστες είναι έλληνες πολίτες.

Ιδιαίτερα διαφωτιστικά είναι τα σχετικά άρθρα του Ποινικού Κώδικα:

Οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται σε όλες τις πράξεις που τελέστηκαν στο έδαφος της επικράτειας, ακόμη και από αλλοδαπούς. [άρθρο 5§1 Π.Κ.]

Άρθρο 6

1. Οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται και για πράξη που χαρακτηρίζεται από αυτούς ως κακούργημα ή πλημμέλημα και που τελέστηκε στην αλλοδαπή από ημεδαπό, αν η πράξη αυτή είναι αξιόποινη και κατά τους νόμους της χώρας στην οποία τελέστηκε ή αν διαπράχθηκε σε πολιτειακά ασύντακτη χώρα.

2. Η ποινική δίωξη ασκείται και εναντίον αλλοδαπού ο οποίος κατά την τέλεση της πράξης ήταν ημεδαπός. Επίσης ασκείται και εναντίον εκείνου που απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια μετά την τέλεση της πράξης.

3. Στα πλημμελήματα, για να εφαρμοστούν οι διατάξεις των παρ. 1 και 2, απαιτείται έγκληση του παθόντος ή αίτηση της κυβέρνησης της χώρας όπου τελέστηκε το πλημμέλημα.

4. Τα πταίσματα που διαπράττονται στην αλλοδαπή τιμωρούνται μόνο στις περιπτώσεις που ειδικά ορίζει ο νόμος.


Άρθρο 8

Οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται σε ημεδαπούς και αλλοδαπούς, ανεξάρτητα από τους νόμους του τόπου της τέλεσης, για τις εξής πράξεις που τελέστηκαν στην αλλοδαπή:

α) εσχάτη προδοσία, προδοσία της χώρας που στρέφεται κατά του Ελληνικού Κράτους και τρομοκρατικές πράξεις (άρθρο 187Α)"

β) εγκλήματα που αφορούν την στρατιωτική υπηρεσία και την υποχρέωση στράτευσης (ειδικό μέρος, Κεφ. Η'),

γ) αξιόποινη πράξη που τέλεσαν ως υπάλληλοι του ελληνικού κράτους,

δ) πράξη εναντίον Ελληνα υπαλλήλου κατά την άσκηση της υπηρεσίας του ή σχετικά με την υπηρεσία του,

ε) ψευδορκία σε διαδικασία που εκκρεμεί στις ελληνικές αρχές,

στ) πειρατεία,

ζ) εγκλήματα σχετικά με το νόμισμα (ειδικό μέρος, Κεφ. Θ'),

η) πράξη δουλεμπορίου, εμπορίας ανθρώπων, σωματεμπορίας ή ασέλγειας με ανήλικο έναντι αμοιβής, διενέργειας ταξιδιών με σκοπό την τέλεση συνουσίας ή άλλων ασελγών πράξεων σε βάρος ανηλίκου ή πορνογραφίας ανηλίκου,

θ) παράνομο εμπόριο ναρκωτικών φαρμάκων,

ι) παράνομη κυκλοφορία και εμπόριο άσεμνων δημοσιευμάτων,

ια) κάθε άλλο έγκλημα, για το οποίο ειδικές διατάξεις ή διεθνείς συμβάσεις υπογραμμένες και επικυρωμένες από το ελληνικό κράτος προβλέπουν την εφαρμογή των ελληνικών ποινικών νόμων.


Άρθρο 9


1. Η ποινική δίωξη για πράξη που τελέστηκε στην αλλοδαπή αποκλείεται:

α) αν ο υπαίτιος δικάστηκε για την πράξη αυτή στην αλλοδαπή και αθωώθηκε ή αν σε περίπτωση που καταδικάστηκε, έχει εκτίσει ολόκληρη την ποινή του,

β) αν, σύμφωνα με τον αλλοδαπό νόμο, η πράξη έχει παραγραφεί ή η ποινή που επιβλήθηκε έχει παραγραφεί ή έχει χαριστεί,

γ) αν, σύμφωνα με τον αλλοδαπό νόμο, χρειάζεται έγκληση για τη δίωξη της πράξης και τέτοια έγκληση είτε δεν υποβλήθηκε είτε ανακλήθηκε.

2. Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις πράξεις που ορίζει το άρθρο 8.



Νομίζω ότι με αυτές τις διατάξεις κλείνει ο κύκλος αμφισβητήσεων για το πεδίο εφαρμογής του ελληνικού ποινικού δικαίου στο διαδίκτυο με βάση κατασκευές όπως "ο blogger διέπεται από την αμερικανική νομοθεσία".

Μια άλλη συζήτηση βέβαια είναι η εφαρμογή διεθνών συνθηκών για το κυβερνοέγκλημα και για την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις στο πεδίο της ΕΕ.





Σάββατο, Φεβρουαρίου 23, 2008

Έτοιμο για δημοσίευση το e-book "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"


Ολοκληρώθηκε σε επίπεδο υλοποίησης και σχεδιασμού το e-book της καμπάνιας και σύντομα θα δοθεί στη δημοσιότητα.

Αυτή τη στιγμή έχει αποσταλεί στους συμμετέχοντες με κείμενα και περιμένουμε το τελικό τους OK για να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα.

Αν κάποιος από όσους έχετε στείλει κείμενα δεν έχει λάβει το τελικό draft, παρακαλείται να επικοινωνήσει μαζί μας.

Στη συνέχεια θα οργανώσουμε συναντήσεις/αποστολές με e-mail σε φορείς στους οποίους θα το κοινοποιήσουμε.

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 15, 2008

Τη Δευτέρα στη δημοσιότητα το e-book!


Ο i-blog και η ομάδα του έχουν δεσμευτεί να μας παραδώσουν την Δευτέρα το περίφημο e-book, στο οποίο καταγράφεται η καμπάνια των bloggers και ορισμένα από τα κείμενα που χρησιμοποιήθηκαν ή γράφηκαν επί τούτου για το θέμα της ιδιωτικότητας.


Ευχαριστούμε τον εξαίρετο νέο καλλιτέχνη και περιμένουμε εναγωνίως το e-book!


Σάββατο, Φεβρουαρίου 09, 2008

Κύμα συμμετοχών bloggers στο e-book της Καμπάνιας για το DVD


Λόγω της μεγάλης συμμετοχής με κείμενα για το e-book της Καμπάνιας "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD" ακόμα και αυτή την ώρα που έχει περάσει η προθεσμία των 20.00, θα περιμένουμε να στείλετε τα κείμενά σας μέχρι τις 00.00 απόψε.


Εντύπωση προκαλεί ότι η μεγάλη πλειοψηφία προέρχεται από bloggers που δεν είχαν πάρει μέρος στην καμπάνια την προηγούμενη Παρασκευή.


Συνεχίστε να στέλνετε τα κείμενά σας, όσο σύντομα ή εκτενή κι αν είναι.


Στο vsotiropoulos@gmail.com με την ένδειξη "ΓΙΑ ΤΟ e-book της Καμπάνιας".

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 08, 2008

Αύριο κλείνει το e-book "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"



Το Σάββατο, στις 20.00, ολοκληρώνεται η διαδικασία συλλογής κειμένων των bloggers για την καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD". Κείμενα μπορούν να αποστέλλουν όλοι όσοι θεωρούν ότι κατ' αρχήν τους εκφράζει αυτό το σύνθημα, ανεξάρτητα από τό αν έχουν ενστάσεις, τις οποίες μπορούν να διατυπώσουν.





Περιμένουμε τα κείμενά σας, τα οποία μπορεί να είναι και πρωτότυπα, δηλαδή να μην έχουν ανέβει την προηγούμενη Παρασκευή, ή και παλαιότερα κείμενα σχετικά με την ιδιωτικότητα και τα μέσα ενημέρωσης, συμβατικά και εναλλατικά.



Δεν υπάρχει περιορισμός ή άλλος όρος σχετικά με την έκταση του κειμένου. Μπορεί να είναι απλώς κι ένα σύνθημα.

Γα την αποστολή, χρησιμοποιείται το mail μου, με την ένδειξη "ΓΙΑ ΤΟ Ε-ΒΟΟΚ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ"

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 06, 2008

Τέσσερις μέρες μέχρι το κλείσιμο του e-book "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"


Όσοι πήραν μέρος στην καμπάνια την προηγούμενη Παρασκευή, αλλά και όσοι άλλοι bloggers θέλουν, στέλνουν τα κείμενά τους (παλαιά ή νέα) για να περιληφθούν στο e-book που θα δοθεί στη δημοσιότητα και θα κοινοποιηθεί σε θεσμικούς φορείς και οργανώσεις πολιτών.

Η διαδικασία αποστολής των κειμένων ολοκληρώνεται το Σάββατο, προκειμένου να ακολουθήσει άμεσα η στοιχειοθεσία του βιβλίου.

Σήμερα, κάποια "δικαστική πηγή" (!) έδωσε πληροφορίες σε μέσο ενημέρωσης απο την κατάθεση της κατηγορουμένης σχετικά με την διαδρομή του dvd - με αναφορές σε κλοπή του από την τσάντα της.

Η επιλεκτική διαρροή πληροφοριών κατά παράβαση της μυστικότητας της προδικασίας φαίνεται να συνεχίζεται, ή τουλάχιστον κανείς δεν την διαψεύδει.

Με τον ίδιο τρόπο, τίποτα δεν φαίνεται να εμποδίζει, πρακτικά, μια "πηγή" (είτε έχει, είτε δεν έχει νόμιμη ή φυσική πρόσβαση στη δικογραφία ή το ίδιο το dvd), να ανεβάσει το video στο διαδίκτυο ή να το δώσει σε κάποιο τηλεοπτικό σταθμό για προβολή του ή να διανείμει το περιεχόμενο με κάποιο έντυπο.

Εκτός, αν σταθμίσει ότι οι πολίτες θα γυρίσουν την πλάτη σε μια τέτοια ενέργεια, δεν θα καταναλώσουν το προϊόν, θα αντιταχθούν και δεν θα συναινέσουν ότι υπάρχει ενδιαφέρον για την πληροφορία αυτή. Αυτοί οι πολίτες, θα είμαστε εμείς.

Τρίτη, Φεβρουαρίου 05, 2008

Καμπάνια bloggers για το dvd: τα αντίθετα banners



Όπως αποδεικνύουν αυτά τα logo που έφτιαξαν και ανέβασαν ορισμένοι bloggers, τίποτε δεν είναι αυτονόητο και, από μία άποψη, ο διάλογος που γίνεται είναι και χρήσιμος και γόνιμος.

Αρκετοί αντιδρούν στο αίτημα για τη μη προβολή του περίφημου video και για κατίσχυση του δικαιώματος της ιδιωτικότητας, ως προς το ωμό περιεχόμενό του.

Οι απαντήσεις που έχουν δοθεί σε αυτές τις ενστάσεις, αντιρρήσεις και απορρίψεις βρίσκονται κωδικοποιημένες εδώ (και είναι απόλυτα προσωπικές απόψεις, χωρίς βεβαίως να εκπροσωπούν τους υπόλοιπους που συμμετέχουν στην καμπάνια).

Η ύπαρξη και έντονη υποστήριξη των θέσεων της άλλης πλευράς, ενδυναμώνει την ανάγκη συνέχισης της καμπάνιας "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD" και της διάχυσης του μηνύματος στην κοινωνία.

Η διαδικασία αποστολής των κειμένων των bloggers για το σχετικό e-book βρίσκεται σε εξέλιξη (μέχρι το Σάββατο, γιατί μετά θα πρέπει να προχωρήσουμε στη σελιδοποίησή του), ενώ η προβολή του μηνύματος από εφημερίδες, αλλά και η παρέμβαση του κ. Κωστή Παπαϊωάννου, προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δείχνουν ότι η καμπάνια όχι μόνο έχει λόγο ύπαρξης, αλλά και συνέχισης. Ειδικά τώρα, που πλησιάζουμε στο "άνοιγμα" των δικογραφιών, ως προς τα διάδικα μέρη, οπότε ορισμένοι θα συνεχίσουν να ζητούν πιο έντονα την προβολή του video από τα μέσα ενημέρωσης, παραδοσιακά και μη.

Όταν συγκεντρωθεί το σύνολο των κειμένων για το e-book και πριν γίνει η σελιδοποίησή του, θα αποσταλεί ένα αρχείο που θα περιέχει όλα τα κείμενα σε όλους όσοι συμμετέχουν. Έτσι θα δοθεί η δυνατότητα, αν κάποις δεν θέλει να συνυπάρξει το κείμενό του με αυτά των υπόλοιπων, να το δηλώσει και να αφαιρεθεί από το e-book.


Νομίζω ότι σε λίγο κανείς δεν θα μπορεί να αγνοήσει το θέμα, όσο "αυτονόητο" κι αν φαίνεται το ερώτημα προβολή/μη προβολή. Είμαι ο τελευταίος που θα έθετα οιονεί εκβιαστικά διλήμματα σε ένα τέτοιο ζήτημα, για το οποίο η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη. Σκέφτομαι, όμως, ποσο δίκιο έχει ο manifesto, σε μερικές περιπτώσεις, κι ας μην συμφωνώ απόλυτα με την θεμελίωση της άποψής του.


Η Κυριακάτικη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ για την Καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD


"Όχι στην κλειδαρότρυπα" έχει τίτλο η αναφορά στην Καμπάνια που έγινε από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (3.2.2008).
Το δημοσίευμα βρίσκεται αναρτημένο εδώ.

Ευχαριστούμε τη ΛΑΠΟΥΤΑ που μας ενημέρωσε.

Περιμένουμε τα κείμενά σας για το e-book της Καμπάνιας. Μέχρι το Σάββατο, γιατί μετά θα πρέπει να περάσουμε στη σελιδοποίηση και να κοινοποιηθεί.

Τα θετικά μηνύματα συνεχίζονται από διάφορες κατευθύνσεις και η φωνή μας πρέπει να ακουστεί ειδικά τώρα που πλησιάζει η στιγμή που η δικογραφία θα ανακοινωθεί στα διάδικα μέρη.

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 04, 2008

TA NEA για την Καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"


Σήμερα στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, φιλοξενείται επιφυλλίδα του κ. Κωστή Παπαϊωάννου, Προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με τίτλο "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD".

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είναι συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας, με ευρύτατη αντιπροσωπευτικότητα.

Αναφερόμενος στην καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD", o κ. Παπαϊωάννου εξηγεί ότι το εν λογω dvd έχει αποκτήσει συμβολική σημασία, παραπέμπτοντας σε μια απαράδεκτη δημοσιογραφική πρακτική, αλλά και ότι το μήνυμα που υιοθέτησαν οι bloggers επισημαίνει την ευθύνη του χρήστη των μέσων ενημέρωσης.

"Επαναπροσδιορίζοντας ως δέκτης πληροφορίας τη δική μου λειτουργία, επιθυμώ να επαναπροσδιορίσω και το περιεχόμενο της έννοιας πληροφόρηση. Δεν μπορεί δηλαδή να νοείται ως πληροφόρηση η διακίνηση προϊόντων παράνομων πράξεων. Δεν μπορούν οι τηλεφωνικές υποκλοπές και οι κρυφές βιντεοσκοπήσεις να καθαγιάζονται στο όνομα της ενημέρωσης του κοινού. Καμιά επιθυμία ενημέρωσης δεν αίρει την απαγόρευση της προσβολής της αξίας του ανθρώπου. Ως χρήστης της πληροφορίας έχω ευθύνες όταν η πληροφορία συνδέεται με εξευτελισμό ή διαπόμπευση. Όπως ευθύνομαι ως καταναλωτής όταν χρηματοδοτώ κυκλώματα παιδικής εργασίας, έτσι ευθύνομαι και όταν η ηδονοβλεπτική μου διάθεση αποθρασύνει τους εμπόρους της πληροφόρησης", αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ο κ. Παπαϊωάννου.

Η ΕΕΔΑ είναι ανάμεσα στους θεσμικούς παράγοντες, στους οποίους θα στείλουμε το e-book με τα κείμενα των bloggers, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στα δικά της πορίσματα, αλλά και προκειμένου να μεταδοθεί το μήνυμά μας περαιτέρω. Έτσι, η προσπάθειά μας θα έχει συνέχεια και θα οδηγήσει σε πρακτικά αποτελέσματα, όπως η ενημέρωση της ευρύτερης κοινής γνώμης, αλλά και η προειδοποίηση στους επίδοξους διακινητές ότι αντιδράμε ως υποκείμενα πληροφόρησης.

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την Καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"


Σήμερα στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, φιλοξενείται επιφυλλίδα του κ. Κωστή Παπαϊωάννου, Προέδρου της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με τίτλο "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD".

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είναι συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας, με ευρύτατη αντιπροσωπευτικότητα.

Αναφερόμενος στην καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD", o κ. Παπαϊωάννου εξηγεί ότι το εν λογω dvd έχει αποκτήσει συμβολική σημασία, παραπέμπτοντας σε μια απαράδεκτη δημοσιογραφική πρακτική, αλλά και ότι το μήνυμα που υιοθέτησαν οι bloggers επισημαίνει την ευθύνη του χρήστη των μέσων ενημέρωσης.

"Επαναπροσδιορίζοντας ως δέκτης πληροφορίας τη δική μου λειτουργία, επιθυμώ να επαναπροσδιορίσω και το περιεχόμενο της έννοιας πληροφόρηση. Δεν μπορεί δηλαδή να νοείται ως πληροφόρηση η διακίνηση προϊόντων παράνομων πράξεων. Δεν μπορούν οι τηλεφωνικές υποκλοπές και οι κρυφές βιντεοσκοπήσεις να καθαγιάζονται στο όνομα της ενημέρωσης του κοινού. Καμιά επιθυμία ενημέρωσης δεν αίρει την απαγόρευση της προσβολής της αξίας του ανθρώπου. Ως χρήστης της πληροφορίας έχω ευθύνες όταν η πληροφορία συνδέεται με εξευτελισμό ή διαπόμπευση. Όπως ευθύνομαι ως καταναλωτής όταν χρηματοδοτώ κυκλώματα παιδικής εργασίας, έτσι ευθύνομαι και όταν η ηδονοβλεπτική μου διάθεση αποθρασύνει τους εμπόρους της πληροφόρησης", αναφέρει ανάμεσα σε άλλα ο κ. Παπαϊωάννου.

Η ΕΕΔΑ είναι ανάμεσα στους θεσμικούς παράγοντες, στους οποίους θα στείλουμε το e-book με τα κείμενα των bloggers, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στα δικά της πορίσματα, αλλά και προκειμένου να μεταδοθεί το μήνυμά μας περαιτέρω. Έτσι, η προσπάθειά μας θα έχει συνέχεια και θα οδηγήσει σε πρακτικά αποτελέσματα, όπως η ενημέρωση της ευρύτερης κοινής γνώμης, αλλά και η προειδοποίηση στους επίδοξους διακινητές ότι αντιδράμε ως υποκείμενα πληροφόρησης.

Στείλτε τα κείμενά σας για το e-book της καμπάνιας "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD


Η επόμενη φάση της καμπάνιας είναι η δημιουργία ενός e-book που θα περιλαμβάνει όλα τα κείμενα που γράφτηκαν ή θα γραφτούν από bloggers σχετικά με το θέμα "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD". Για λόγους σεβασμού της πνευματικής ιδιοκτησίας, τα κείμενα δεν θα "αλιευθούν" από τα blogs, αλλά περιμένουμε να τα στείλετε εσείς, προκειμένου να τα έχετε επεξεργαστεί, στο e-mail vsotiropoulos@gmail.com. Ήδη έχουν στείλει αρκετοί bloggers τα κείμενά τους, αλλά όχι όλοι. Επίσης μπορείτε να γράψετε και άλλα κείμενα, τα οποία δεν είχατε αναρτήσει την Παρασκευή.

Στο e-book θα τοποθετηθούν με αλφαβητική σειρά (το πρώτο γράμμα του τίτλου κάθε blog) και τα μόνα στοιχεία που θα αναγράφονται θα είναι τίτλος και ηλεκτρονική διεύθυνση του blog και nick του blogger.

Επίσης, το e-book θα περιλαμβάνει άδεια ελεύθερης αναπαραγωγής από τα μέσα ενημέρωσης και την προώθηση του μηνύματος σε θεσμικούς φορείς και την κοινωνία. Ένα πρώτο θετικό μήνυμα ανταπόκρισης είναι η επιφυλλίδα του προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κ. Παπαϊωάννου που φιλοξενείται σήμερα στα ΝΕΑ.

Επειδή την επόμενη εβδομάδα θα σελιδοποιηθεί το e-book, το οποίο στη συνέχεια θα προωθήσουμε σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών, σε θεσμικούς παράγοντες και σε μέσα ενημέρωσης, καλό θα ήταν να στείλετε το κείμενό σας έως και το Σάββατο, 9 Φεβρουαρίου 2008.

Καθως είναι σωστό να ακουστούν και να προβληθούν όλες οι απόψεις, με τις διάφορες παραλλαγές τους, στο e-book θα μπουν όλοι όσοι συμφωνούν με το κεντρικό σύνθημα, ακόμη κι αν έχουν ενστάσεις (λ.χ. δεν θέλουν να δουν το dvd, αλλά θέλουν να το ακούσουν, ή να δοθούν οι διάλογοι στη δημοσιότητα, ή να δοθεί μια περίληψη, εφόσον περιλαμβάνει και ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος κλπ.). Όπως έχω πει, προσωπικά είμαι αντίθετος και στη μετάδοση των διαλόγων, καθώς και αυτοί είναι προϊόν παραβίασης, αλλά, εν πάσει περιπτώσει το κεντρικό μήνυμα αφορά το οπτικό υλικό και, κατά δεύτερον, το e-book θα έχει πιο πολύ ενδιαφέρον αν προκύπτει και μια εσωτερική διαλεκτική, χωρίς να εξαντλούμε το θέμα στο ότι συμφωνούμε.

Η τρίτη φάση της καμπάνιας θα είναι η δημιουργία video σχετικά με το μήνυμα και η ανάρτησή τους στο youtube και σε άλλα μέσα.

Σάββατο, Φεβρουαρίου 02, 2008

Εξάρχεια - τώρα

Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι σε διαμέρισμα στα Εξάρχεια και οι ουσίες των δακρυγόνων έχουν μπει μέσα και μας πνίγουν. Οι αστυνομικοί δεν επεμβαίνουν, ανακοινώνει το mega. Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να μείνουμε ταμπουρωμένοι στα σπίτια μας.
Ακούω παράπονα στην τηλεόραση, κατά των αστυνομικών κλπ.

Δεν ξέρω ποιος φταίει, ξέρω ότι στερούμαι την ελευθερία της κίνησής μου. I-blog, μπορείς να μου φτιάξεις ένα logo; Με τίτλο "θέλω να πάω σινεμά - ελπίζω να γλιτώσω από τα δακρυγόνα". Με σήμα τον μικυ μάους σε μια φάκα.

Καμπάνια bloggers για το dvd: οι επόμενες κινήσεις


Η χτεσινή συντονισμένη μετάδοση του μηνύματος υπέρ της ιδιωτικότητας ήταν επιτυχημένη, γεγονός που αναγνωρίστηκε ήδη και από ανθρώπους εκτός μπλογκόσφαιρας.

Η καμπάνια μας δεν ξεχάστηκε την επόμενη μέρα, όπως προειδοποιούσαν ορισμένες κασσάνδρες. Αξίζει, λοιπόν, να δώσουμε συνέχεια και να υποστηρίξουμε τις απόψεις μας με νέες ενέργειες. Όχι, βέβαια, διαδηλώνοντας με ρόζ μπλουζάκια, όπως έγραψαν κάποιοι χιουμοριστικά.

Η ευρύτερη διάδοση του μηνύματος μπορεί να γίνει με την επικοινωνία των bloggers με κοινωνικούς και θεσμικούς φορείς. Διατηρώντας, δηλαδή, την διαδικτυακή μας ταυτότητα, μπορούμε να επιχειρήσουμε το συντονισμό της δράσης με άλλους «συνενόχους».

  1. Το e-book

Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να καταγραφούν σε μια πιο σταθερή και χειροπιαστή φόρμα, όλα όσα γράφτηκαν αυτές τις μέρες στα blogs. Θετικά και αρνητικά. Να συγκεντρώσουμε, δηλαδή, τα κείμενά μας ή και να προσθέσουμε νέα κείμενα, όσοι δεν γράψαμε, σε ένα e-book με εξώφυλλο το logo. Το έντυπο που θα προκύψει – και υπάρχουν ήδη άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν στο γραφιστικό στήσιμό του – θα μπορεί να το κατεβάσει καθένας σε μορφή .pdf ή άλλη από τα blogs ή και από μία σταθερή διεύθυνση που θα διαμορφωθεί ειδικά για αυτό το σκοπό.

Αυτό θα γίνει φυσικά με σεβασμό στην πνευματική ιδιοκτησία, αλλά και στην ανωνυμία των bloggers που θέλουν να συμμετέχουν σε αυτή τη δεύτερη κίνηση της Καμπάνιας. Συνεπώς, δεν θα συλλέξουμε ό,τι βρίσκεται on-line, αλλά θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να στείλουν οι ίδιοι τα κείμενά τους.

Στείλτε, λοιπόν, τα κείμενα που αναρτήσατε αυτές τις μέρες ή και κείμενα που θέλετε να γράψετε επί τούτου, στο mail μου: vsotiropoulos@gmail.com με την ένδειξη «ΓΙΑ ΤΟ e-book ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ». Θα πρότεινα να δώσουμε μία εβδομάδα περιθώριο από σήμερα, προκειμένου να γράψουν και όσοι δεν έχουν προλάβει μέχρι σήμερα.

  1. Eπικοινωνία και παράδοση του e-book σε φορείς

Στη συνέχεια θα στείλουμε το e-book σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και σε θεσμικούς φορείς, ζητώντας να υιοθετήσουν το μήνυμα και να το υποστηρίξουν και μέσω των δικών τους επικοινωνιακών μέσων.

Θα μπορούσε να προγραμματιστεί επικοινωνία και αποστολή στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αλλά και με άλλους φορείς και μέσα ενημέρωσης.

  1. Δημιουργία spot

Μια ιδέα ακόμη είναι η δημιουργία ενός (ή περισσότερων) σύντομων video, στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όσοι έχουν σχετικές γνώσεις ή και όσοι κάνουν video-cast. Κειμενογράφοι και άλλοι ειδικοί, ελάτε να συζητήσουμε για το πώς μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η ιδέα και να προωθηθεί μετά στο youtube ή και σε άλλα μέσα, συμβατικά ή μη.

Δίνουμε συνέχεια στην πρωτοβουλία μας – καλούμε και άλλους σε συμμετοχή – παρεμβαίνουμε με αποτελεσματικότητα για την επιτυχία της καμπάνιας.

H "KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" για την καμπάνια "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD"



Άρθρο της κ. Λίνας Γιάνναρου στην εφημερίδα "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 2.2.2008, σελ. 8.

Eυχαριστούμε τον avessalom που μας έστειλε το σχετικό αρχείο.

Βρίσκεται και στην ιστοσελίδα της εφημερίδας.

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 01, 2008

ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD



Ήρθε η ώρα η κοινωνία, αλλά και οι πολίτες μεμονωμένα, να αντιδράσουμε απέναντι στην πιο βρομερή υπόθεση ανθρωποφαγίας που μας ταλαιπωρεί εδώ και εβδομάδες. Το μήνυμα είναι:Δεν θέλουμε να δούμε να δούμε το dvd στις οθόνες μας!Ούτε από "συμβατικά", ούτε από "εναλλακτικά" μέσα ενημέρωσης!

Δεν εξυπηρετεί ούτε τη διαφάνεια, ούτε τη δημοκρατία, ούτε κανένα δικαιολογημένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης να μεταδοθεί τηλεοπτικά ή διαδικτυακά το προϊόν παραβίασης ενός ανθρώπινου δικαιώματος. Ο ιδιωτικός βίος αποτελεί απαράγραπτο δικαίωμα κάθε ανθρώπου και είναι απολύτως ίσης σημασίας και βαρύτητας με το δικαίωμα στην ζωή, την απαγόρευση των βασανιστηρίων, την προσωπική ασφάλεια, την ελευθερία της σκέψης - έκφρασης - θρησκευτικής συνείδησης, την αρχή της ίσης μεταχείρισης χωρίς διακρίσεις.Δεν αναγνωρίζω, ως πολιτης, σε κανέναν "εντολοδόχο" της ενημέρωσης του κοινού, το δικαίωμα να με "πληροφορήσει" με μετάδοση του περιεχομένου του dvd. Πρόσβαση στη δικογραφία θα αποκτήσουν μόνο τα ενδιαφερόμενα διάδικα μέρη και, συνεπώς, κάθε τυχόν διαρροή είναι απολύτως παράνομη και συνιστά αυτοτελή προσβολή ανθρώπινου δικαιώματος.
Οι "εντολοδόχοι" ας αναζητήσουν το πόρισμα της ΑΔΑΕ για τις υποκλοπές, το πόρισμα για τους Πακιστανούς, το πόρισμα για τα ομόλογα, για τα οποία προβάλλεται ένα "απόρρητο", το οποίο πάντως μπορεί να καταρρεύσει αν επιδιωχθεί η δικαστική προσβοή του. Που είναι οι "εντολοδόχοι" σε αυτές τις υποθέσεις;Το ίδιο το περιεχόμενο του επίμαχου dvd, δεν μπορεί να αφορά κανέναν, εκτός από τις αρμόδιες αρχές.Οι κυβερνητικοί χειρισμοί, οι ποινικές διώξεις, οι δημοσιογραφικές αναλύσεις και οι εικασίες για την διαπλοκή πολιτικών με εκδότες αποτελούν κεφάλαια που τροφοδοτούν τον δημόσιο διάλογο, χωρίς να είναι απαραίτητο να δούμε το ωμό περιεχόμενο του εν λόγω video
.Τέλος, όσο η διαφάνεια και η ενημέρωση της κοινής γνώμης θα προέρχεται από επιλεκτικές, και επομένως παράνομες, "διαρροές", χωρίς την εισαγωγή ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για την πρόσβαση του κοινού στην πληροφόρηση και την λειτουργία ενός ανεξάρτητου φορέα που θα διασφαλίζει την πρακτική εφαρμογή των αρχών αυτών-όπως συμβαίνει σε άλλα κράτη- άλλο τόσο, εν ονόματι μιας αδηφάγου κοινής γνώμης, θα γινόμαστε μάρτυρες σε μιντιακές "καταδίκες" πολιτών σε κοινωνικό θάνατο.Είμαστε πράγματι αυτή η "κοινή γνώμη";Φτάνει πια!Ας γυρίσουμε την πλάτη στην κτηνωδία.Ας μην "νομιμοποιήσουμε", με την περιέργεια μας, όσους παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα.

Καμπάνια bloggers για το dvd: Το δελτίο τύπου


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ


BLOG ΚΑΜΠΑΝΙΑ «ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD»


Ύστερα από πληροφορίες που μεταδόθηκαν την Κυριακή 27.1.2007 περί δήθεν ανάρτησης του video της υπόθεσης Ζαχόπουλου στο Διαδίκτυο, περίπου 30 bloggers αποφάσισαν να οργανώσουν την Καμπάνια «ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD – ΔΕΝ ΠΑΡΑΒΙΑΖΩ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ».


Συντονισμένοι γύρω από αυτό το σύνθημα και χρησιμοποιώντας ως λογότυπο ένα dvd σε σχήμα ροζ κλειδαρότρυπας, οι bloggers κινητοποιούνται προκειμένου να περάσουν το μήνυμα ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για να δούμε το εν λόγω video στις οθόνες μας, ούτε στα «συμβατικά», ούτε στα «εναλλακτικά» μέσα ενημέρωσης.


Η Καμπάνια κορυφώνεται την Παρασκευή, ώρα 19.00 – 19.30, οπότε καλούνται όλοι οι bloggers που συμμετέχουν να αναρτήσουν ένα σχετικό κείμενο. Πρόκειται για την πρώτη διαδικτυακή διαδήλωση με ζήτημα που αφορά με τα θεμελιώδη δικαιώματα στον ελληνικό κυβερνοχώρο, δηλαδή το δίπολο προστασίας της ιδιωτικότητας – αξίωσης για διαφάνεια.


Αναζητώντας τα όρια ανάμεσα σε προστασία προσωπικών δεδομένων και διαφάνεια της κρατικής δράσης, καταλήγουμε ότι δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος που να δικαιολογεί την προβολή και μετάδοση του video. Η γενικότερη υπόθεση έχει αδιαμφισβήτητα ενδιαφέρον και πρέπει κάθε στοιχείο που σχετίζεται με τη διαφθορά και συμβάλλει σε έναν ουσιαστικό δημόσιο διάλογο να δοθεί στη δημοσιότητα. Σε αυτόν τον διάλογο, εξ ορισμού, δεν μπορεί να συμβάλλει η προβολή της ερωτικής πράξης.


Θέλουμε έτσι να αφαιρέσουμε από τον επίδοξο δημοσιογράφο ή διακινητή το επιχείρημα ότι «υπάρχει δικαιολογημένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης». Η κοινωνία των πολιτών είναι εδώ και αντιδρά. Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να αποφασίσει πριν από εμάς, χωρίς εμάς, ότι «ο κόσμος θέλει να δει το dvd».


ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΙΤΕ ΣΤΗΝ BLOGOSPHERE ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΙΣ 19.00 – 19.30

Σήμερα 19.00 - 19.30 είμαστε η κοινή γνώμη


Aπόψε στις 19.00-19.30 θα ανεβάσω ένα κείμενο με τίτλο "ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩ ΤΟ DVD".

Το ίδιο θα κάνουν και ορισμένοι ακόμη bloggers. Δεν έχει σημασία ο αριθμός.

Σημασία έχει αυτός που σκέφτεται ή σχεδιάζει να μεταδώσει το dvd σε μέσο ενημέρωσης, είτε "συμβατικό", είτε "εναλλακτικό", να συνυπολογίσει και αυτήν την διαμαρτυρία.

Να του αφαιρέσουμε το δικαίωμα να πει "αυτά θέλει ο κόσμος" ή "υπάρχει ενδιαφέρον της κοινής γνώμης".

Η κοινή γνώμη εκφράζεται.

Η κοινή γνώμη διαφωνεί.

Δεν θέλουμε να δούμε το DVD στις οθόνες μας.

Δεν είσαι "εντολοδόχος" της ενημέρωσής μας.

(Εσωτερικές ειδήσεις: πρέπει να συντάξουμε ένα σύντομο δελτίο τύπου. Όποιος μπορεί να το κάνει, ας επικοινωνήσει.

e-mail: vsotiropoulos@gmail.com
κιν.: 6936818883)

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...