Πέμπτη, Νοεμβρίου 13, 2008

Σύμφωνο Συμβίωσης στην Ολομέλεια: Ομιλία Κατερίνας Παπακώστα στο μικροσκόπιο e-lawyer

Σχολιάζω με κόκκινο ενδιάμεσα.


ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. 
Σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα νομοσχέδιο εξαιρετικής σημασίας για την ελληνική κοινωνία και ειδικότερα για την ελληνική οικογένεια, ένα νομοσχέδιο το οποίο περιλαμβάνει αλλαγές στο ισχύον οικογενειακό δίκαιο, ένα νομοσχέδιο που αποδεικνύει ότι η ελληνική κοινωνία αλλάζει, διαμορφώνεται από καινούργιες ανάγκες και ο νομοθέτης –όπως οφείλει να κάνει- ακούει αυτές τις αλλαγές, προσαρμόζεται στις ανάγκες και στις απαιτήσεις της κοινωνίας.

Χωρίς βέβαια ο νομοθέτης να έχει διαβουλευθεί προηγουμένως με την κοινωνία ή να ακούει τις παρατηρήσεις της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία περιφρονήθηκε βαθύτατα κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια.

Το νομοσχέδιο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποτελείται από εικοσιοκτώ άρθρα, από τρία κεφάλαια, από τρεις θεματικές ενότητες. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα άρθρα 1 έως 13 και αναφέρεται στο λεγόμενο σύμφωνο συμβίωσης.
Το δεύτερο κεφάλαιο, το οποίο αφορούν τα άρθρα 14 έως 19, αναφέρεται σε τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία, ξεκινώντας έτσι καινοτόμες παρεμβάσεις σε ένα κομμάτι του Αστικού Κώδικα που αφορά τις υιοθεσίες, που αφορά την ελληνική κοινωνία.
Στο τρίτο κεφάλαιο και ειδικότερα στα άρθρα 20 έως 28 περιλαμβάνει το παρόν νομοσχέδιο διατάξεις οι οποίες έχουν να κάνουν με την αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων και εισάγονται, βεβαίως και μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περνώ αμέσως στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο ασχολείται με το σύμφωνο συμβίωσης. Η συμβίωση προσώπων διαφορετικού φύλου χωρίς να έχουν έλθει σε κοινωνία γάμου εμφανίζεται στις σημερινές κοινωνίες διεθνώς, με μεγαλύτερη συχνότητα από αυτήν που συνέβαινε στο παρελθόν. Αυτό είναι μια πραγματικότητα.

Ενώ η συμβίωση προσώπων του ίδιου φύλου είναι επιστημονική φαντασία.

Ο λόγος, λοιπόν, που οδηγεί στη συμβίωση είναι κυρίως η επιλογή πολλών ζευγαριών που επιθυμούν μεν τη μόνιμη συμβίωση, αλλά σε μια μορφή η οποία είναι διαφορετική από αυτή την οποία γεννά ο γάμος.
Πρέπει να σας πω με στοιχεία, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι στην Ελλάδα, στη χώρα μας, υπολογίζεται και οι υπολογισμοί αυτοί ακουμπούν, αν θέλετε, στην έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, ότι το ποσοστό των γυναικών, αλλά και των συμπολιτών μας, γενικότερα, οι οποίοι επιλέγουν να συμβιώσουν εκτός γάμου, με μόνιμη συμβίωση, έστω και με διαφορά, στην ηλικιακή ομάδα από τα 18 έως τα 24 χρόνια, έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι μια πραγματικότητα και είναι αδήριτη ανάγκη να νομοθετήσουμε πάνω σ' αυτό το ζήτημα.

Αυτοί όλοι συμβιώνουν μόνο με ετερόφυλους, ε;

Μπορεί σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά αυτά στην πατρίδα μας να είναι ακόμα χαμηλά, γιατί ας μην ξεχνάμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι η ελληνική κοινωνία είναι ως επί το πλείστον παραδοσιακή στα ζητήματα αυτά. Όμως, παρ’ όλα αυτά, τα ποσοστά έχουν αυξητική τάση και η λεγόμενη ελεύθερη συμβίωση, δηλαδή, η συμβίωση χωρίς καμμία νομική υποχρέωση -και προσέξτε το αυτό, θέλω να το υπογραμμίσω, η συμβίωση χωρίς καμμία νομική υποχρέωση- που σημαίνει ότι κανείς είναι ανεξέλεγκτος, αν θέλετε και αυθαιρέτως λειτουργεί μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο σε σχέση με τις υποχρεώσεις του απέναντι σε αυτή την συμβίωση, αποτελεί και στην Ελλάδα πλέον μια πραγματικότητα για τα νεαρά, ιδίως, ζευγάρια.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει είναι, πως περίπου το 5% των παιδιών σήμερα στην Ελλάδα -με αυξητικές τάσεις αυτό το ποσοστό που σας ανέφερα- υπολογίζεται από την EUROSTAT με στοιχεία του 2004, ότι προέρχονται από αυτές τις ελεύθερες συμβιώσεις, δηλαδή, χωρίς κανενός είδους γάμο, θρησκευτικό ή πολιτικό. Στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, το ποσοστό των παιδιών εκτός γάμου ανέρχεται στο 10%, ενώ στις σκανδιναβικές χώρες το αντίστοιχο ποσοστό παιδιών που γεννιούνται χωρίς γάμο φθάνει στο 50%.
Στην Ελλάδα, στη χώρα μας, τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας λένε ότι τα παιδιά τα οποία γεννήθηκαν εκτός γάμου τα τελευταία χρόνια, ξεπερνούν -συγκρατείστε το νούμερο- τις εκατόν είκοσι χιλιάδες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Πολύ καλός λόγος για να απαγορευτεί η υιοθεσία από τα ζευγάρια που έχουν συμφωνο συμβίωσης.


 Την ίδια ώρα, θα πρέπει εμείς να αναλογιστούμε -και έχουμε ευθύνη επ’ αυτού- τον αριθμό εκείνο των γυναικών οι οποίες εγκαταλείπονται μετά από χρόνια ελεύθερης συμβίωσης, χωρίς δικαιώματα, χωρίς προστασία, όπως επίσης και τον αριθμό των γυναικών αυτών οι οποίες εγκαταλείφθηκαν με παιδιά, αποτελώντας τις λεγόμενες μονογονεΐκές οικογένειες, οι οποίες σήμερα φθάνουν σε αρκετές χιλιάδες και πρέπει να σας πω ότι η τάση είναι αυξητική, δηλαδή, διαρκώς αυξάνονται.

Ενώ στα ομοφυλα ζευγάρια δεν υπάρχουν αυτά τα προβλήματα.

Αυτή η βαθμιαία, λοιπόν, μεταστροφή και η εξέλιξη των κοινωνικών ηθών, αλλά και των αντίστοιχων αντιλήψεων στο πεδίο της εξώγαμης συμβίωσης, γέννησε την αδήριτη ανάγκη, κατά τη γνώμη μας, για νομοθετική αναγνώριση και ρύθμιση της πραγματικής αυτής κατάστασης, η οποία ενδημεί, η οποία υπάρχει στην ελληνική κοινωνία και οδήγησε τις περισσότερες ευρωπαϊκές νομοθεσίες στη θέσπιση σχετικών νόμων προστασίας και κατοχύρωσης νομικών δικαιωμάτων των μελών αυτής της συμβίωσης εκτός γάμου.

Διαφορετικού φύλου πάντοτε.

Αυτήν την ανάγκη, λοιπόν, αναγνωρίζει σήμερα η ελληνική Κυβέρνηση, αυτήν την ανάγκη αφουγκράστηκε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε στη σύνταξη του παρόντος νομοσχεδίου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι και το ελληνικό δίκαιο, από την πλευρά του, δεν έμεινε αδιάφορο όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα απέναντι στη λεγόμενη «ελεύθερη ένωση». Είχε ήδη γίνει αναφορά -πρέπει να σας πω- από το ν. 1329/1983 στο φαινόμενο αυτό, έστω με έμμεσο τρόπο -πατούμε, όμως, επ’ αυτού σήμερα- αλλά και με αποδοχή ορισμένων συνεπειών που επέσυρε η ύπαρξη αυτού του νομοθετικού πλαισίου στη διατροφή διαζευγμένων συζύγων και αναφέρομαι ειδικότερα στο άρθρο 1444 του Αστικού Κώδικα.
Στη συνέχεια, πρέπει να σας πω ότι ο νεότερος νομοθέτης με τη διάταξη του άρθρου 1456 παράγραφος 1 του Αστικού Κώδικα, προχώρησε ακόμα περισσότερο, παρέχοντας στους, ετερόφυλους πάντα, 

πάντα, πάντα: το λέει ρητά όμως;

συντρόφους που ζουν ως άγαμο ζεύγος σε ελεύθερη ένωση, το δικαίωμα απόκτησης τέκνου, απόκτησης παιδιού με μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Την ίδια θέση απέναντι στην εξώγαμη συμβίωση επανέλαβε και ο ν. 3305/2005 για την εφαρμογή των μεθόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, παραδείγματος χάριν, το άρθρο 7 παράγραφοι 6 και 7, άρθρο 8 παράγραφος 2.
Κύριε Πρόεδρε και κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βεβαίως, σε καμμία περίπτωση η σύναψη του συμφώνου συμβίωσης δεν επιχειρεί -και θέλω να το τονίσω προς όλες τις κατευθύνσεις αυτό- να αντικαταστήσει, να υποκαταστήσει, όπως θέλετε χαρακτηρίστε το, τον θρησκευτικό ή τον πολιτικό γάμο, τον γάμο γενικότερα. Γιατί ο γάμος για μας αποτελεί μία σταθερή αξία στην ελληνική κοινωνία και βεβαίως, έχει τη θέση που του αρμόζει.
Εκείνο που έχει ως στόχο του, το διακύβευμα, δηλαδή του συμφώνου της ελεύθερης συμβίωσης, είναι ότι αφ’ ενός μεν παρέχει στα νέα ζευγάρια μία ακόμα επιλογή, σε σχέση με αυτή του γάμου. Κυρίως, όμως, έχει ως στόχο να προστατεύσει τις γυναίκες. 

Αυτό με τις γυναίκες από που ακριβώς προκύπτει;

Κυρίως, όμως, το διακύβευμα είναι τα παιδιά τα οποία προέρχονται από μακροχρόνιες συμβιώσεις.

Για τα οποία ευτυχώς προβλέψατε ότι μπορούν να πάρουν το όνομα και των δύο γονιών - σώθηκαν τα καημένα.

Το σύμφωνο, λοιπόν, συμβίωσης έχει σκοπό να ρυθμίσει μία πραγματικότητα, έχει σκοπό να ρυθμίσει ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο, να περιορίσει τις αρνητικές του συνέπειες και τις επιπτώσεις στη κοινωνία και να τις μετατρέψει σε υποχρεώσεις, να κάνει τους πολίτες περισσότερο υπεύθυνους ως προς τα θέματα και τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτή τους την κοινή συμβίωση, να γνωρίζουν ότι υπάρχουν υποχρεώσεις πλέον οι οποίες υποχρεώσεις προσδιορίζονται με νόμο από την πολιτεία.
Επομένως εκείνο που θα πρέπει να κρατήσουμε είναι πως η διάταξη για το σύμφωνο συμβίωσης δίνει έμφαση στη ρύθμιση των συνεπειών, άρα και των υποχρεώσεων που προκύπτουν απ’ αυτήν τη συμβίωση, όπως είναι τα παιδιά τα οποία αποκτώνται, όπως είναι η προστασία της μητέρας αλλά και της γυναίκας, όπως είναι οι περιουσιακές, αλλά και οι κληρονομικές σχέσεις. 
Δεν ακολουθούμε, πρέπει να σας πω, τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά νομοθετήματα, σε ό,τι αφορά την ελεύθερη συμβίωση, αλλά αντίθετα οι δικές μας ρυθμίσεις περιλαμβάνουν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περισσότερες δικλείδες ασφαλείας, δικλείδες προστασίας, τόσο σε νομικό επίπεδο, όσο και σε δικαστικό επίπεδο υπόκεινται στον δικαστικό έλεγχο πλέον. 

Αυτό είναι ανακριβές και υπεργενικευτικό. Το νομοσχέδιο για το σύμφωνο συμβίωσης του Ηνωμένου Βασιλείου λ.χ. είναι πολύ πιο προστατευτικό και αναλυτικό. Εδώ ούτε σύνταξη δεν προβλέπεται από το νομοσχέδιο, για την περίπτωση που  πεθαίνει ο ένας σύντροφος!!!

Πρέπει να σας πω ότι όλη αυτή η περιγραφή που σας έκανα του σχεδίου νόμου που έρχεται προς συζήτηση σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, αφορά το πρώτο κεφάλαιο. 

[...]

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή ήταν από την πλευρά μου, μία σύντομη, συνοπτική, ελπίζω και περιεκτική και παράλληλα επεξηγηματική παρουσίαση του νομοσχεδίου και νομίζω ότι αξίζει τον κόπο, ομοφώνως, η Βουλή των Ελλήνων να το υπερψηφίσει. 
Σας ευχαριστώ. 
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...