Σάββατο, Νοεμβρίου 15, 2008

Σύμφωνο Συμβίωσης στην Ολομέλεια: Ομιλία Σοφίας Σακοράφα στο μικροσκόπιο e-lawyer

Σχολιάζω με κόκκινο ενδιάμεσα


ΣΟΦΙΑ ΣΑΚΟΡΑΦΑ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποστολή και ρόλος του νομοθέτη, αποστολή μας δηλαδή δεν είναι απλώς να επιβεβαιώνουμε, να φωτογραφίζουμε την κοινωνική πραγματικότητα και έτσι απλά να προσαρμόζουμε τους νόμους στα ήθη της κοινωνίας.
Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση δεν λειτουργούμε απλώς στατικά αλλά κατασταλτικά, καθώς μετατρεπόμαστε σε τροχοπέδη της εξέλιξης και της κοινωνικής δυναμικής. 
Ρόλος μας είναι να διαβλέπουμε τις νέες εξελίξεις, να επεξεργαζόμαστε τις νέες τάσεις, να εγκολπωνόμαστε τις καινούργιες συγκυρίες προκειμένου να διαμορφώνουμε ένα δυναμικό πλέγμα νόμων, που να ωριμάζουν, να διαπαιδαγωγούν και να εξελίσσουν την ελληνική κοινωνία. 
Μ’ αυτήν την αντίληψη το παρόν σχέδιο νόμου δρα στατικά και άρα κατασταλτικά στην εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. Μ’ αυτήν την αντίληψη το παρόν σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης δεν είναι αυτό που θα περίμενε κάποιος σήμερα στην ελληνική Βουλή. 
Αν με ρωτούσε κάποιος αν θα περίμενα κάτι διαφορετικό, θα απαντούσα ευθέως και εξ αρχής «όχι». Και η απάντηση αυτή δεν είναι μικροπολιτική, δεν είναι μικροκομματική. Είναι η σαφής διαχωριστική γραμμή που χωρίζει δύο αγεφύρωτους κόσμους, αυτόν της συντήρησης και αυτόν της προόδου. 
Τον συντηρητικό τον ενοχλεί η κίνηση. Άρα, δεν θέλει και δεν μπορεί να διαβλέπει τις νέες εξελίξεις, τις νέες τάσεις, τις καινούργιες συγκυρίες, γιατί όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της διαρκούς κίνησης. Τον προοδευτικό τον μαγεύει η κίνηση. Υπάρχει μόνο εξ αυτής και γι’ αυτή. Άρα, συστατικό όχι μόνο της σκέψης του, αλλά και της ύπαρξής του, είναι να διαβλέπει το νέο και να επιδιώκει αυτό το νέο που διαβλέπει να μην το καταστέλλει, αλλά να το απελευθερώνει. 

Ναι αλλά και το νομοσχέδιο του  ΠΑΣΟΚ απαγορεύει την υιοθεσία από ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Αυτό δεν είναι καταστολή;

Αυτή η διάκριση είναι που εξηγεί και την τεράστια διαφορά μας και ως προς τη στρατηγική του νομοσχεδίου, αλλά και ως προς την τακτική που ακολουθήσατε για τη σύνταξή του. Η τακτική σας υπήρξε κεκλεισμένων των θυρών, φοβική, δηλαδή συντηρητική. 
Επιχειρείτε τροποποίηση του οικογενειακού δικαίου χωρίς διαβούλευση, δηλαδή, επιχειρείτε αλλαγή ενός δικαίου που ορίζει προσωπικές σχέσεις και ανθρώπινα δικαιώματα ερήμην των υποκειμένων, απουσία διαλόγου, απαξιώνοντας απόψεις που εμπλουτίζουν, αναθεωρούν, επικαιροποιούν διατάξεις, αδιαφορώντας σκόπιμα για θέσεις που αγκαλιάζουν και δεν κατηγοριοποιούν τους Έλληνες πολίτες. 
Υπενθυμίζω απλώς με ποιό τρόπο το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1982 μετέτρεψε τη διαδικασία αναθεώρησης του οικογενειακού δικαίου από νομοτεχνική διαδικασία σε διαδικασία κοινωνική, σε διαδικασία εξελικτική, καθώς την πήγε στη βάση της κοινωνίας, συζητήθηκε από τη βάση της κοινωνίας, διαμορφώθηκε από τη βάση της κοινωνίας, υπηρέτησε ζητούμενα, στόχους, οράματα, συλλογικότητες, αλλά και μειοψηφίες. Τελικά, δεν αποκρυστάλλωσε απλώς το νέο, το διαφορετικό, αλλά το πυροδότησε κιόλας.

Σήμερα, όμως, το ΠΑΣΟΚ δεν πάει τη δική του συζήτηση για το σύμφωνο συμβίωσης στη "βάση της κοινωνίας", δεν προκαλεί το διάλογο, δεν διαβουλεύεται με τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, αλλά καταθέτει ένα νομοσχέδιο το οποίο δεν έχει καν την αιγίδα της ηγεσίας του.

 
Έρχομαι αμέσως στο σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, με την αρχική επισήμανση ότι η ελεύθερη συμβίωση είναι μια σύμβαση που ρυθμίζει μια πραγματικότητα, ένα κοινωνικό φαινόμενο, εξασφαλίζει στα μέλη μιας κοινωνίας την απόλαυση των δικαιωμάτων τους, κάνει τους πολίτες περισσότερο υπεύθυνους ως προς τα θέματα που προκύπτουν από την κοινή τους συμβίωση και δίνει έμφαση στην ισότητα, την αλληλεγγύη, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς φυλετικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς. 
Οι άνθρωποι που αποφασίζουν να συνάψουν αυτό το σύμφωνο, αποφασίζουν να ζήσουν μαζί, σε μια πλήρως νομίμως κατοχυρωμένη θέση, η οποία δεν σχετίζεται με τον κοινωνικό θεσμό του γάμου. Από πού λοιπόν προκύπτει η σύγκριση των δύο καταστάσεων που έχει σαν σαφή και προφανή στόχο την υποβαθμισμένη αντιμετώπιση της ελεύθερης συμβίωσης έναντι του γάμου; 
Από πού προκύπτει η κλίμακα συμβίωσης με ύψιστη αυτήν που προκύπτει μέσα από το θρησκευτικό γάμο; Από πού προκύπτουν οι σοβαρές διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο καταστάσεων που υποβάλλουν το μετέχοντα στο σύμφωνο συμβίωσης, στη στέρηση σοβαρών διασφαλίσεων έναντι αυτών που απολαμβάνει κάποιος στο γάμο; Προκύπτουν από τη συντήρηση και μόνο. 
Όταν κάποιος συντηρητικός αναγκάζεται, υπό την πίεση της σύγχρονης παγκόσμιας πραγματικότητας, να οικειοποιηθεί σύγχρονες και προοδευτικές αξίες και να τις συμπυκνώνει σ’ ένα νομοθέτημα, τότε δημιουργεί ένα νομοθέτημα παρωδία. Και αυτό συμβαίνει γιατί ο συντηρητικός είναι βαθιά υποκριτής. Υποκρίνεται ότι θέλει το σύμφωνο συμβίωσης. Για το λόγο αυτό αντί να νομοθετεί μια συμβίωση με δικαιοσύνη, ισότητα και πληρότητα, επί της ουσίας την απογυμνώνει από κάθε έννοια δικαίου. 
Υποκρίνεται ότι θέλει το σύμφωνο συμβίωσης. Για το λόγο αυτό συγχέει τον κοσμικό ρόλο του κράτους με το κράτος-κατηχητικό, που νουθετεί τους Έλληνες πολίτες για την ορθότερη συμβίωση. Υποκρίνεται ότι θέλει το σύμφωνο συμβίωσης. Για το λόγο αυτό αποκλείει τους ομοφυλόφιλους από το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης. 

Και για τον ίδιο λόγο εσείς αποκλείετε ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφικους από το δικαίωμα υιοθεσίας στο δικό σας νομοσχέδιο. 

Και η υποκρισία είναι τέτοια που φτάνει σε σημεία φοβίας. Φοβία απέναντι στο ίδιο το Σύνταγμα που διακηρύσσει ότι όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. 

Τότε γιατί δεν υποβλήθηκε από το ΠΑΣΟΚ ένσταστη αντισυνταγματικότητας στην Ολομέλεια;

Φοβία απέναντι στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που απαγορεύει κάθε διάκριση με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό. 

Τότε γιατί δεν αναφέρεται εδώ -από έστω και έναν βουλευτή- η έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που το επισημαίνει; 

Η υποκρισία και η φοβία είναι οι ανίατες ασθένειες των συντηρητικών. Φοβία απέναντι στην αποδοχή της ετερότητας, φοβία απέναντι στον έμπρακτο σεβασμό του διαφορετικού και άρα κοινωνία αποκλεισμών, καθώς αποκλείει με συνοπτικές πρακτικές τη συνεργασία με το «όλως άλλο». 
Μας είπε ο Υπουργός Δικαιοσύνης: «Δεν έπρεπε να προχωρήσουμε και στα ομόφυλα ζευγάρια, διότι πιστεύουμε ότι σήμερα οι απαιτήσεις και οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας μέχρι εκεί φτάνουν.» Και τι είναι η ελληνική κοινωνία σ’ αυτό τον ενικό, κύριε Υπουργέ; Είναι δική σας η ανάγνωση. Η ελληνική κοινωνία έχει και ομοφυλόφιλους, οι οποίοι έχουν και απαιτήσεις και ανάγκες. Εκφραστές της ελληνικής κοινωνίας είμαστε και εμείς, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., που ζητήσαμε εξ αρχής να συμπεριληφθούν και οι ομοφυλόφιλοι στο σύμφωνο. 

Αλλά -όλα κι όλα- να μην υιοθετούν. 

Δεν είναι ότι δεν φτάνουν οι απαιτήσεις και οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας ως εκεί, κύριε Υπουργέ. Είναι ότι η δική σας ανάγνωση για την κοινωνία φτάνει ως εκεί. Η ανάγνωσή σας είναι φοβική, μικροκοσμική. Η ανάγνωσή σας αποκλείει, περιθωριοποιεί. Η ανάγνωσή σας στρεβλώνει δικαιώματα, παραμορφώνει αξίες. 
Η ανάγνωσή σας περιορίζεται μόνο στο πολιτικό κόστος που θα εισπράξετε από κάποιες μισαλλόδοξες φωνές, από κάποιες εμβληματικές για την παράταξή σας μικρές ομάδες, που με την ίδια ευκολία που καίνε βιβλία, με την ίδια ευκολία που λιθοβολούν τους Αλβανούς σημαιοφόρους, με την ίδια ευκολία θεωρούν και τους ομοφυλόφιλους τοξικά απόβλητα της κοινωνίας. 
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. θεωρεί ότι κάθε θέμα που ακουμπάει στο ευαίσθητο και σημαντικό κομμάτι των προσωπικών σχέσεων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως διατάξεις που ρυθμίζουν την οικογένεια, το παιδί και συνολικά την κοινωνία, χρήζει μεγίστης κοινωνικής διαβούλευσης, μεγίστης κοινωνικής συμμετοχής και φυσικά μεγίστης κοινωνικής εκπροσώπησης.

Και πως προώθησε στην προκειμένη περίπτωση την εν λόγω διαβούλευση; Με την κατάθεση ενός νομοσχεδίου που δεν έχει καν την αιγίδα του κόμματος;

Επίσης θεωρούμε ότι ακριβώς τέτοιου είδους θέματα πρέπει να τα επεξεργαζόμαστε υπό την οπτική του μέλλοντος, του σεβασμού στη διαφορετικότητα, ακριβώς για να σπάμε τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και να διαλύουμε τις στρεβλώσεις του παρόντος. Είναι λυπηρό, αλλά σχεδόν αναπόφευκτο η αδυναμία σας να μην μπορείτε όχι να οραματιστείτε, αλλά ούτε καν να κοιτάξετε στο μέλλον. 
Αναλυτικά, κύριε Πρόεδρε, θα αναφερθώ στην κατ’ άρθρον συζήτηση. 
Ευχαριστώ πολύ. 
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...