Τετάρτη, Οκτωβρίου 14, 2009

Θετικές δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού για τη διάκριση των λειτουργιών

Στη σημερινή ομιλία του Πρωθυπουργού στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ακούστηκαν ορισμένα εξαιρετικά θετικά μέτρα για την ενίσχυση της αρχής της διάκρισης των λειτουργιών.

Οι τροποποιήσεις υφιστάμενων νόμων θα γίνονται με κατάθεση πλήρους νομοσχεδίου κι όχι με τροπολογίες που συνάπτονται σε ήδη κατατεθειμένο νομοσχέδιο. Εξαιρετική δέσμευση. Η πρόσφατη εμπειρία από τη καλοκαίρι μας δείχνει ανάγλυφα πως μια κυβέρνηση χρησιμοποιεί τη νομοθεσία ως εργαλείο ενάσκησης εξουσίας χωρίς σεβασμό στις θεσμικές εγγυήσεις του κοινοβουλίου: στο κεντρικό νομοσχέδιο προστίθενται 4-5 τροπολογίες για άσχετα θέματα, οι περισσότερες μάλιστα αντισυνταγματικές, χωρίς να έχουν περάσει από την σχετική επιτροπή της Βουλής και χωρίς να έχουν περάσει από τον έλεγχο της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής. Δείτε την ιστοσελίδα της Βουλής για το νομοσχέδιο για την ταυτοποίηση χρηστών καρτοκινητών τηλεφώνων. Κάτω από το νομοσχέδιο έχουν προστεθεί τροπολογίες, οι οποίες δεν έχουν περάσει από έλεγχο. Η πρώτη είναι για την αποζημίωση γιατρών που εξέτασαν τους οδηγούς οχημάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, η άλλη διευκρινίζει ποιες ναυτιλιακές δεν εμπίπτουν στον νόμο τάδε, η άλλη είναι μία είναι για τους υπαλλήλους της Ολυμπιακής, η άλλη για τη λειτουργία των καμερών και των βάσεων dna (αντισυνταγματική είπε μετά η Αρχή Προστασίας Δεδομένων), η άλλη για την απαγόρευση δημοσκοπήσεων 15 ημέρες πριν τις εκλογές. 

Επομένως αυτή η δέσμευση δείχνει το σεβασμό της Κυβέρνησης (εκτελεστική εξουσία) στην Βουλή (νομοθετική εξουσία) και θα πρέπει ως κανόνας να κατοχυρωθεί και στον Κανονισμό  της Βουλής.

Μεγάλης σημασίας είναι και η δέσμευση για την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Το Σύνταγμα αναφέρει ότι η επιλογή αυτή γίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο Πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι θα αλλάξει η μεθοδολογία της επιλογής από το Υπουργικό Συμβούλιο, προσθέτοντας ρόλο και στην Βουλή, με διοργάνωση ακροάσεων των υποψηφίων για τα αξιώματα στα ανώτατα δικαστήρια. Υποθέτω ότι θα διοργανωθούν δημόσιες εξετάσεις των υποψηφίων όπως είδαμε ότι έγινε στις ΗΠΑ για την πλήρωση μιας θέσης στο Ανώτατο Δικαστήριο, όπου η υποψήφια πέρασε από πολλές και εξαντλητικές δημόσιες συνεντεύξεις. Οπότε το Υπουργικό Συμβούλιο δεν θα αποφασίζει πλέον μεταξύ των "ημέτερων" με άγνωστες μυστικές διαδικασίες, αλλά θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την δημόσια παρουσίαση των υποψηφίων για τις θέσεις αυτές.  Υποθέτω ότι ενδεχομένως να διατυπώνεται και μια "απλή γνώμη" (μη δεσμευτική) εκ μέρους της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας σε σχέση με τις υποψηφιότητες.

Βλέπουμε λοιπόν ότι και χωρίς την συνταγματική αναθεώρηση, υπάρχουν περιθώρια για τον εκδημοκρατισμό του πολιτεύματος, με την δημιουργία νέων συνθηκών και νέων διαδικασιών που θα σέβονται την διάκριση των λειτουργιών και τον διακριτό ρόλο Κυβέρνησης - Βουλής - Δικαιοσύνης.

Νομικά όμως, δεν μπορούμε να αρκούμαστε στην καλή πολιτική βούληση της μιας ή της άλλης κυβέρνησης. Αυτές οι σημαντικές θεσμικές αλλαγές πρέπει να αποτελέσουν ένα κεκτημένο που να εγγραφεί στους κανόνες του πολιτεύματος. Χρειάζεται λοιπόν η κατοχύρωση, ύστερα από μια περίοδο εκούσιας εφαρμογής, είτε στο Σύνταγμα είτε στην κοινή νομοθεσία. Γι' αυτό υποστηρίζω και ότι δεν αρκεί και η κατάργηση της αντισυνταγματικής νομοθεσίας που έχει εξαγγείλει η νέα Κυβέρνηση, αλλά πρέπει να θεσμοποιηθεί η δυνατότητα του πολίτη να προσφεύγει ευθέως κατά του αντισυνταγματικού νόμου με την καθιέρωση ατομικής συνταγματικής προσφυγής στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, πράγμα το οποίο μπορεί αρχικώς να υλοποιηθεί και με απλή νομοθέτηση του ένδικου βοηθήματος. 

Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο σημαντικών θεσμικών μεταβολών στην ουσία της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών κι αυτό αποδεικνύει ότι όντως το Σύνταγμα δεν είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα της Δημοκρατίας, αλλά ότι χρειάζεται επίσης η τόλμη και η μελέτη εναλλακτικών λύσεων που αναδιαρθρώνουν την δομή ενός ξεπερασμένου συστήματος, αρχικά στη βάση της πολιτικής βούλησης και στη συνέχεια, ελπίζω, με κατοχύρωση του κεκτημένου. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...