Σάββατο, Αυγούστου 06, 2011

Νομοσχέδιο για την ορθή νομοθέτηση

Σε δημόσια διαβούλευση δόθηκε το νομοσχέδιο για την "βελτίωση της ρυθμιστικής διακυβέρνησης" (βλ. εδώ), το οποίο θεσπίζει τις αρχές της "καλής νομοθέτησης" (good legislation).

Eίναι ένα νομοσχέδιο που θα αποτελέσει στην πραγματικότητα μια check-list όλων όσων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα νομοθετικά όργανα, προκειμένου η νομοθεσία να ανταποκρίνεται στα πρότυπα ενός σύγχρονου κράτους δικαίου. Παράλληλα θεσμοθετεί και την πρακτική της δημόσιας διαβούλευσης, την οποία καθιστά ένα υποχρεωτικό πλέον μέσο καλής νομοθέτησης.

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ένα από τα κλασικά νομοθετήματα "καλών προθέσεων" που τίποτε δεν μπορεί να διασφαλίσει την εφαρμογή τους εάν δεν υπάρχει πολιτική βούληση. Η διασφάλιση της εφαρμογής του εναπόκειται κυρίως σε εσωτερικές δράσης της νομοθετικής λειτουργίας, οπότε η τυχόν δικαστηριακή επιδίωξη αναγνώρισης της παραβίασής του θα προσκρούει στην άτυπη αυτοσυγκράτηση των δικαστών ως προς τον μη-έλεγχο των interna corporis της Βουλής.

Θα έπρεπε ο πολίτης που θίγεται από ένα νόμο, να μπορεί να επιδιώξει την ακύρωσή του εαν, λ.χ. δεν έχει τεθεί καν σε δημόσια διαβούλευση. Όπως οι αποφάσεις που δεν έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο μπορούν να ακυρωθούν εξ αυτού του λόγου, έτσι και οι νόμοι που δεν έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, θα πρέπει να μπορούν να ακυρώνονται, γιατί διαφορετικά η καλή νομοθέτηση καταντάει ένα ευχολόγιο. Επανέρχεται έτσι στην πραγματικότητα ένα παλαιότερο αίτημα - που έχει αποτελέσει και πρόταση για συνταγματική αναθεώρηση - ώστε η αρχή της ορθής νομοθέτησης να αποτελέσει αντικείμενο δικαστικού ελέγχου: η ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Υπάρχουν βέβαια ορισμένες από τις αναφερόμενες αρχές της καλής νομοθέτησης οι οποίες αντιστοιχούν σε κανόνες συνταγματικής αναγνώρισης, όπως η αρχή της αναλογικότητας, η οποία ούτως ή άλλως ελέγχεται δικαστικά. Αφού όμως αποφασίστηκε να περιληφθούν τέτοιες αρχές στο άρθρο 2 του νομοθετήματος, θα πρέπει να προστεθούν κι άλλες.

Ένα πρόβλημα που παρατηρείται στην ελληνική νομοθεσία είναι η παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Θα πρέπει λοιπόν στο άρθρο 2 που μνημονεύονται οι αρχές της καλής νομοθέτησης, να προβλεφθεί και αυτή: "Η αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου".

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η παραβίαση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη, η οποία θα πρέπει επίσης να περιληφθεί, μαζί με την αρχή της ασφάλειας δικαίου.

Και βέβαια δεν υπάρχει καλή νομοθέτηση χωρίς την παρακολούθηση της νομολογίας των δικαστηρίων, η οποία κάποια στιγμή θα πρέπει να λάβει την θεσμική θέση που της αρμόζει σε ένα κράτος δικαίου και να επιβληθεί η υποχρεωτική δημοσίευση όλων των δικαστικών αποφάσεων (πλήρες κείμενο) σε δελτία νομολογίας της ιστοσελίδας κάθε δικαστηρίου.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...