Διαφορές γάμου - συμφώνου συμβίωσης

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΑΜΟΥ - ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ

1. STATUS. Ο γάμος αποτελεί θεσμό με πλούσιες πολιτισμικές και ιστορικές ρίζες, με τεράστια βαρύτητα ως προς την κοινωνική θέση του έγγαμου ατόμου, αλλά και με δυνατότητα σύναψής του με ιερολογία από διάφορα θρησκευτικά δόγματα. ΑΝΤΙΘΕΤΑ το σύμφωνο συμβίωσης αποτελεί έναν εναλλακτικό θεσμό οικογενειακού δικαίου που μετρά μόνο λίγα χρόνια σε διάφορες χώρες του κόσμου, χωρίς να παρουσιάζει το ίδιο ιστορικό και κοινωνικό κύρος με τον θεσμό του γάμου. Επομένως, από άποψη κοινωνική και πολιτισμική πρόκειται για εντελώς διαφορετικούς θεσμούς.

2. ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΑΨΗΣ: Ενώ ο γάμος συνάπτεται με προφορική δήλωση ενώπιον δημάρχου με την παρουσία δύο μαρτύρων, κατόπιν άδειας του δημάρχου και μετά την γνωστοποίηση του με αγγελία (ή με ιερολογία), το σύμφωνο συνάπτεται με συμβολαιογραφική πράξη που για να ισχύει πρέπει να καταχωρηθεί στο ληξιαρχείο.

3. ΠΟΙΟΙ ΣΥΝΑΠΤΟΥΝ: Ενώ γάμο συνάπτει και άτομο που δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα (υπό προϋποθέσεις), για τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης απαιτείται ΠΛΗΡΗΣ δικαιοπρακτική ικανότητα. Άρα αν κάποιος έχει κηρυχθεί σε δικαστική συμπαράσταση δεν μπορεί να συνάψει σύμφωνο ούτε με την συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη του, ενώ μπορεί να συνάψει γάμο.

4. ΑΓΩΓΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ: Ενώ ο εισαγγελέας μπορεί να ακυρώσει με αγωγή του γάμο για συγκεκριμένους λόγους που προβλέπονται στο νόμο, το σύμφωνο συμβίωσης θα μπορεί να το προσβάλλει "αν αντίκειται στη δημόσια τάξη", ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

5. ΕΠΩΝΥΜΟ: Ενώ στον γάμο οι σύζυγοι μπορούν να προσθέτουν ληξιαρχικά στο επώνυμό τους το επώνυμο του συζύγου, στο σύμφωνο συμβίωσης το επώνυμο δεν μεταβάλλεται νομικά, αλλά μπορεί κάθε μέρος να χρησιμοποιεί "κοινωνικά" (δηλαδή άτυπα) το επώνυμο του συντρόφου.

6.ΛΥΣΗ: Ενώ ο γάμος λύεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, το σύμφωνο λύεται με συμβολαιογραφική πράξη.

7. ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Ενώ ο γάμος προβλέπει τεκμήριο πατρότητας (=ο πατέρας ασκεί την γονική μέριμνα του παιδιού που θα γεννηθεί κατά την διάρκεια του γάμου), το σύμφωνο συμβίωσης προβλέπει το ίδιο τεκμήριο, αλλά χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής προβλέπει και τη σύναψή του από ομόφυλα ζευγάρια, χωρίς να αναγνωρίζονται δικαιώματα γονικής μέριμνας ή επιμέλειας.

8. ΤΕΚΝΟΘΕΣΙΑ: Ενώ σύζυγοι έχουν δικαίωμα από κοινού τεκνοθεσίας, για το σύμφωνο συμβίωσης αυτό δεν προβλέπεται ρητά, αλλά μπορεί να υποστηριχθεί ότι εφαρμόζεται κατ΄αναλογία αυτή η διάταξη μαζί με τις άλλες διατάξεις που ισχύουν αναλογικά και διέπουν τις σχέσεις συζύγων.

9. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ: Ενώ για τους συζύγους ισχύουν ευνοϊκές διατάξεις φορολογικού δικαίου, για τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης δεν προβλέπονται τέτοιες διατάξεις, ούτε και στο κατατεθέν νομοσχέδιο (που περιορίζεται στις κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις καθώς και στις διατάξεις του εργατικού δικαίου). Η νομοθετική εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εργασίας για πρόταση π.δ. που θα επεκτείνει τις διατάξεις που ισχύουν "σε άλλους νόμους" για τους συζύγους αφορά μόνο τα εργασιακά και τα κοινωνικοασφαλιστικά και όχι τα φορολογικά ζητήματα.